مسیر جغرافیایی کاروان اسرای اهل بیت (ع) از کوفه تا شام، از موضوعات تاریخی مرتبط با مسئله اربعین حسینی است که درباره آن، میان پژوهشگران اختلاف نظر وجود دارد و هر یک از آنان، یکی از سه مسیر مستقیم (از طریق بادیه شام)، میانی (به موازات رود فرات) و سلطانی را به عنوان مسیرِ کاروان اسرا برگزیده‌اند.

زيارت اربعين حضرت اباعبدالله (ع) ،که در کلام امام حسن عسکری (ع) از نشانههای شيعه خوانده شده، در کتابی معتبر و با سندی معتبر از امام صادق (ع) به ما رسيده است. بررسی بخشهايی از اين زيارتنامه با نگاهی کلامی روشن میکند که موضوعات عقيدتی مطرح شده در آن را میتوان در سه محور بيان کرد: