تاريخ : 1393/07/03 | کد : 11369 |
جايگاه حج در مناسبات اقتصادي ايران و عثماني در عصر قاجار / اصغر قائدان و ديگران
نويسندگان: اصغر قائدان، محمدتقي امامي، اسرا دوغان
فصلنامه مطالعات تاريخ اسلام، شماره ۱۷، تابستان ۱۳۹۲
فصلنامه مطالعات تاريخ اسلام، شماره ۱۷، تابستان ۱۳۹۲
چكيده
در اين پژوهش، جايگاه اقتصادي حج و تأثير آن در روابط اقتصادي دولت عثماني به عنـوان برگزار كننده و دولت ايران عصر قاجار به عنوان مي‌ه‌مان، بررسي شده است. در اين مقوله پيرامون سه ركـن اصلي بحث شده است:
۱. حجاج (ميهمانان) ۲. دولت (برگزار كنندگان) ۳. بدويان و بوميان (ميزبانان). از آنجا كه هرگونه فرآيند اقتصادي كه توسط ميهمانان و برگزاركنندگان انجام مي‌شد؛ به پديدة امنيت ارتباط مي‌يافت لذا آن هم مـورد مطالعه قرار گرفت. اين پژوهش در سه حوز ة سياست اقتصادي دو دولت ايران و عثماني، اقتصاد تركيبـي و بازار مشترك، و درآمدهاي رسمي و غيررسمي از راه‌ها و حجاج انجام شده اسـت. همچنـين موضـوعاتي نظير جايگاه موقوفات، اهميت راههاي تجاري و اقتصادي، خدمات دولت عثماني، مشكلات كاهش ارزش پول، سرقت اموال حجاج و چاره جويي و تخلفات ماديِ دولت عثماني در حج گـزاري، از ديگـر مباحـث اين پژوهش است. ما در اين تحقيق به اين پرسش پاسخ گفته‌ايم كه علاوه بـر جايگـاه مـذهبي و سياسـي حج، تا چه حد مي‌توان براي آنجايگاهي اقتصادي تعريف كرد و به اين نتيجه دست يافتيم كـه سياسـت -هاي اقتصادي دولت عثماني در رشد و توسعة اقتصادي حرمين، مديريت صحيح حـج، رفـاه و پيـشرفت بدويان، تأثير مثبتي داشته است اگر چه براي خود اين دولت، منافع اقتصادي نمي‌تـوان متـصور بـود؛ زيـرا براي اين دولت، صرفاً دست يابي و حفظ عنوان خادم الحرمين شريفين مستلزم چنين هزينه‌هايي بود. و نيـز با توجه به برپايي بازار‌ها در مسير راه زوار و حجاج و مشكلاتي كه در امر مبـاد لـة كـالا بـا پـول وجـود داشت، استراتژي و سيا ست «اقتصادِ تركيبي در مراسم حج» از مهم‌ترين راهكارهـاي تعـاملات اقتـصادي دولتين بوده است. از سوي ديگر، در اين پژوهش به نقش دولـت قاجـار و اولويـت هـاي سياسـي آن در خصوص حج به عنوان دولت مي‌ه‌مان هم پرداخته شده است. اسناد معتبر در عصر قاجار نشان مي‌دهد كـه اين دولت كوشيده است تاموانعي را كه مأموران عثماني بر سر راه حاجيان ايراني ايجـاد مـي كردنـد مرتفـع سازد و از آنان حمايت كند و دولت عثماني را در اين باره تحت فشار قرار دهد.
واژه‌هاي كليدي: حجاج ايراني، حجاج عثماني، قاجار، عثماني، اقتصاد تركيبي حج، امنيت راههاي حج
تــــازه هــــا- واکاوی آموزههای کلامی در زیارتنامه اربعین امام حسین
- جلوههایی از جامعه مهدوی در مراسم زیارت اربعین
- لطائف الاذکارِ ابن مازه بخاري، کهنترين متن فارسي در آداب و مناسک حج
- نقش زیارت در تربیت سیاسی زائر
- ارتباط زائر و مزور، از دیدگاه محمد غزالی (با رویکرد نقد وهابیت)
- آشنایی با وضعیت کنونی قربانی در حج (قربانگاه معیصم)
پـــربـــازدیـــدهــــا- خانه كعبه به منزله اسرار حيات معنوي/ بهزاد گلياراني
- پايان نامه هاي دانشگاهي-حوزوي در موضوع «وهابيت شناسي» و «سلفي گري» / اباذر نصراصفهاني
- پايان نامه هاي دانشگاهي-حوزوي در موضوع «وهابيت شناسي» و «سلفي گري» / اباذر نصراصفهاني
- ديوارنگارههاي عاشورايي بقعه شاه زيد اصفهان / احمد خامه يار
- آسيبشناسي ميداني مراسم پيادهروي اربعين حسيني
- زيارت اربعين از ديدگاه فقه
قم، خيابان 75 متری عمار یاسر، خیابان شهید آیت الّله قدوسی، ساختمان حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، طبقه پنجم
پست الکترونیک: info@hzrc.ac.ir
تلفن تماس: 37186 - 025
نمابر: 37769994 - 025
كد پستی: 3719158489
پست الکترونیک: info@hzrc.ac.ir
تلفن تماس: 37186 - 025
نمابر: 37769994 - 025
كد پستی: 3719158489
دسـتـرسـی سـریـع
پـیـونـدهــای مـرتـبـط
