وهابيت آيين تشبيه و تجسيم / سيدمهدي عليزاده موسوي

چكيده: ‌ يكي از محورهاي اختلاف ميان فرقه‌هاي اسلامي، ‌ مسأله صفات الهي است. از ميان صفان الهي، ‌صفات خبريه بيش از ساير صفات مورد بحث و اختلاف قرار گرفته است. پرسش اصلي معنا‌شناسانه در حوزه صفات خبري اين است كه صفات ذات مانند: ‌ يد، رِجل و وجه، ‌و صفات خبري فعل، ‌ مانند: ‌ استواء، نزول و صعود كه در كتاب و سنت آمده است، ‌آيا بر معناي ظاهري خود حمل مي‌شوند، ‌ يا بايد آن‌ها را تأويل برد؟ يا اساسا علم به صفات خبري را بايد به خداوند واگذار كرد؟ پاسخ وهابيت ـ‌ به تبعيت از ابن تيميه ـ انكار شديد تأويل و تفويض است. آن‌ها سپس براي فرار از محذور تشبيه و تجسيم، ‌ضمن اصرار بر تحفظ بر معناي ظاهري اين صفات از نظريه تفويض كيفيت دفاع مي‌كنند. بر اساس اين نظريه، ‌افزون بر حمل صفات خبري برمعناي ظاهري، كيفيت نيز براي صفت ثابت مي‌شود، اما مدعي هستند كه ما علم به كيفيت نداريم. اين تلاش وهابيت براي گريز از محذور تشبيه و تجسيم راه به جايي نبرده و هرگز مشكل تجسيم را حل نخواهد كرد.