تاريخ : 1393/10/27 | کد : 13846 |
كتاب "غروب شرعي از ديدگاه فريقين" نوشته حميد كمالي اردكاني منتشر شد
اين پژوهش در گروه فقه و حقوق پژوهشكده حج و زيارت انجام شده و در دسترس پژوهشگران قرار گرفته است.
در زمينة فقه مقارن فقها، از شيخ طوسي تا علامه، كتاب‌ها نگاشتند و فقه شيعه و اهل سنت را در كنار هم مطرح كردند. يكي از موضوعاتي كه در ابواب فقهي صلاة و صوم و حج تأثيرگذار است «غروب شرعي» است و در سه حكم كثيرالابتلاء مبدأ زماني نماز مغرب، افطار صائم و افاضه از عرفات، مطرح مي‌شود.در تحقق غروب شرعي بين فقهاي اماميه و اهل سنت اختلاف است؛ هرچند برخي در ميان فقهاي شيعه، با استناد به ادله، همان نظرية اهل سنت را پذيرفته‌اند.
ضرورت تبيين ماهيتِ موضوع در مسائل فقهي، به جهت فراهم نمودن امكان امتثال حكم، گروه فقه و حقوق پژوهشكدة حج و زيارت را بر آن داشته كه در راستاي تعميق معارف فقهيِ روحانيون محترم كاروان‌هاي حج و عمره و تمامي دانش پژوهان رشتة فقه، با تصويب طرح اين موضوع مستنبطة فقهي، انجام آن را در دستور كار قرار دهد.
نويسنده در بخشي از مقدمه كتاب آورده:
غروب به‌عنوان مبدأ وقت و زمان در فقه اسلامي، اعم از شيعه و سني، در سه حكم كثيرالابتلاء مطرح مي‌شود:
اولين جايگاه، مبدأ زمان نماز مغرب است. فريقين متّفق‌اند كه با غروب خورشيد، وقت نماز مغرب داخل مي‌شود؛ گرچه نسبت به آنچه باعث تحقق غروب مي‌شود اختلاف ديدگاه وجود دارد.
دومين جايگاه مربوط به زمان افطار براي صائم است. اين مسئله نيز در فقه اسلامي مورد اتفاق است كه زمان صوم با غروب شمس تمام شده و با آن افطار جايز مي‌گردد. در اين زمينه عباراتي از فريقين بر اين مطلب دلالت دارد.
حكم سوم مربوط به اعمال حج و زمان افاضه از عرفات است كه در فقه شيعه و اهل سنت وقت آن غروب خورشيد معرفي شده است؛ هرچند برخي از عامه به سنت تعبير كرده و عدهاي ديگر افاضه بعد از غروب را افضل دانسته‌اند.
در آثار روايي و فقهي اهل تسنن، نظر و قول مشهورِ قريب به اجماع استتار كامل قرص خورشيد در افق به‌عنوان غروب شرعي معرفي شده است. اما جوامع حديثي شيعه و به تبع آن آراي فقها حاكي از دو ديدگاه است؛ برخي استتار قرص خورشيد و برخي ديگر ذهاب حمرة مشرقيه را محقق غروب دانسته‌اند.
آنچه در اين ميان ضرورت و اهميت بحث در اين موضوع را بيشتر نمايان مي‌كند تطابق قول اول با نظر جمهور اهل تسنن است كه بسياري را به حمل روايات استتار شمس بر تقيه وادار نموده است. به نظر مي‌رسد چنين برخوردي قابل مناقشه بوده، توفيق بين دو دسته روايات با حمل روايات ذهاب حمره بر علاميت، احتياط و استحباب هم منطقي به نظر مي‌رسد و هم با تكامل غروب و علامت‌هايي كه فقهاي اهل تسنن براي غروب خورشيد عنوان كرده‌اند، تطابق پيدا مي‌كند.
در اين پژوهش برآنيم با در نظر گرفتن چرايي اختلاف در چنين موضوعي كه مسلمانان از ابتدا بدان مبتلا بودهاند، ضمن بررسي اقوال فقهاي عامه و خاصه، به‌ويژه فقهاي متقدم شيعه، ادلة هريك را بررسي كنيم و درنهايت به جمع‌بندي و نتيجه‌گيري مطلوب برسيم و ضمن بيان قول حق، زمينههاي اختلاف ديدگاه فقهاي فريقين را برشمريم و آنگونه كه شايستة موضوع غروب، به‌عنوان يك مسئلة كثيرالابتلا از بدو تشريع، است و تا حد امكان، از اختلافي كه اكنون بين فريقين نمود دارد بكاهيم.
كتاب "غروب شرعي از ديدگاه فريقين" نوشته حميد كمالي اردكاني (عضو گروه فقه و حقوق پژوهشكده حج و زيارت)، در دي ماه 1393 در 304صفحه و در قطع وزيري توسط نشر مشعر منتشر شده است.
تــــازه هــــا- فصلنامه علمی ترویجی میقات حج، در سیاُمین سال انتشار، به پله 120 رسید.
- کرسی ترویجی «بازسازی حرم بقیع از منظر حقوق بینالملل» برگزار میشود.
- بازدید و استقبال از موزه تخصصی حج و زیارت
- بیست و دومین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «پژوهشنامه حج و زیارت» منتشر گردید.
- همایش جهانی «بقیع، مدفن امامان و اصحاب» به روایت تصویر
- بازدید نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت از نمایشگاه در آستان بقیع
پـــربـــازدیـــدهــــا- موضوعات پيشنهادي و مورد حمايت گروه كلام و معارف پژوهشكده
- فهرستواره پايان نامه هاي دانشگاهي-حوزوي درباره «حج»
- فراخوان همکاری در ویکی حج
- اطلاعات پايان نامه هاي دانشگاهي - حوزوي در موضوع «حج»
- فهرست پاياننامههاي حوزوي-دانشگاهي در موضوع سلفيگري و وهابيتشناسي
- انتشار 80 عنوان كتاب در سال 1393 در پژوهشكده حج و زيارت
قم، خيابان 75 متری عمار یاسر، خیابان شهید آیت الّله قدوسی، ساختمان حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، طبقه پنجم
پست الکترونیک: info@hzrc.ac.ir
تلفن تماس: 37186 - 025
نمابر: 37769994 - 025
كد پستی: 3719158489
پست الکترونیک: info@hzrc.ac.ir
تلفن تماس: 37186 - 025
نمابر: 37769994 - 025
كد پستی: 3719158489
دسـتـرسـی سـریـع
پـیـونـدهــای مـرتـبـط
