حجت الاسلام عليزاده موسوي: معرفي شيعه اعتدالي به جهان راهبرد مقابله با تكفير است/ شيعه افراطي جايگاهي در مكتب اهل بيت ندارد

به گزارش خبرنگار شفقنا در قم، استاد حوزه و دانشگاه عصر امروز در نشست علمي معضل تكفير در جهان اسلام و راهكارهاي برون رفت از آن كه در محل خبرگزاري رسا برگزار شد اظهار كرد: يكي از راهبردهايي كه براي مقابله با انديشه تكفير اهميت زيادي دارد، تبيين ماهيت جريان هاي تكفيري است به اين معنا كه بايد براي جهان اسلام به صورت كامل تبيين كنيم كه اين جريان ها داراي چه ويژگي ها و ماهيتي هستند.

او افزود: سوال اينجاست كه چرا در كشورهاي مختلف شاهد پيوستن نيروهاي جوان به گروه هاي سلفي و تكفيري هستيم و در جواب بايد گفت چون اينها قرائت خاصي از اسلام ارائه مي دهند ولي جوانان از ماهيت تكفيري ها بي اطلاع هستند و سخن آنها را باور مي كنند.

عليزاده موسوي با تاكيد بر ايجاد دفتر مطالعات راهبردي سلفي گري و تكفيري گري خاطرنشان كرد: اين دفتر بايد تحليلي محيطي نسبت به جريان هاي تكفيري داشته باشد ولي اين وضعيت را نداريم و نگاهمان بيشتر معطوف به گذشته است و حال را مد نظر نداريم؛ امروز بوكوحرام هر كتابي غير از قرآن و حديث را حرام مي داند ولي ما هنوز به انديشه هاي ابن تيميه رجوع مي كنيم.

استاد حوزه و دانشگاه خواستار تبيين كارنامه جريان هاي تكفيري براي جهان امروز شد و گفت: از بين بردن آثار اسلامي و قبور بزرگان، صدماتي كه به تمدن اسلامي مي زنند و همچنين جنايات ضد بشري آنها بايد براي جهانيان به خوبي تبيين شود.

او با اشاره به شكاف هاي مذهبي و رابطه مستقيم ميان عمق اين شكاف ها و رشد جريان هاي تكفيري گفت: بر همين اساس، راهبرد اصلي ما بايد جريان تقريب باشد و ابتداي امر نيز آسيب شناسي ويژه اي از فعاليت هاي تقريبي خود داشته باشيم.

عليزاده موسوي با طرح اين سوال كه همايش ها و نهادهاي تقريبي ما چه ميزان فعاليت مثبت و اثرگذاري داشته اند عنوان داشت: مفهوم شناسي از تقريب با توجه به شرايط موجود از ديگر ضروريات اين راهكار به شمار مي رود.

دبير كنگره جريان هاي تكفيري با تاكيد بر خنثي كردن نگاه هاي منفي تكفيري عليه تشيع خاطرنشان كرد: آنها دشمني به نام شيعه را در مقابل خود قرار مي دهند و سپس آن را براي شناساندن خود عرضه مي كنند به عبارتي مي گويند سلفي تكفيري آن است كه با تشيع مقابله مي كند.

او افزود: يكي از اولويت هاي ما در دوران معاصر بايد مقابله با پروژه هاي شيعه هراسي و شيعه گريزي باشد؛ راهكارهاي ما براي رسيدن به اين راهبرد، معرفي شيعه اعتدالي در جهان اسلام يعني همان شيعه مد نظر اهل بيت(ع) است ضمن اينكه بايد توجه داشته باشيم همانقدر كه جريان تكفيري به اسلام ضربه مي زند، شيعه افراطي يا همان شيعه اي كه صدايش از آمريكا و انگلستان بلند است در نگاه اهل بيت(ع) جايگاهي ندارد.

عليزاده موسوي با بيان اينكه امروز شبكه هاي معاند از گروه هاي افراطي در ميان هر مذهبي استفاده مي كنند عنوان داشت: بايد در برابر جريان هاي افراطي شيعي كه با اهل سنت نه از نگاه منطق بلكه از راه توهين مقابله مي كنند هم بايستيم و همچنين كرسي هاي شيعه شناسي حقيقي را در جهان بگسترانيم تا همه مردم دنيا با ويژگي هاي تشيع حقيقي آشنا شوند.

استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به ضعف شيعيان در اين عرصه از معرفي خود گفت: اگر بتوانيم خود را به خوبي به جهانيان بشناسانيم، آنگاه مقابله بهتري هم با جريان هاي تكفيري خواهيم داشت.

او افزود: در حوزه عقايد نيز بايد مقابله علمي با جريان هاي تكفيري داشته باشيم كه نمونه آن را در كنگره بين المللي جريان هاي تكفيري از نگاه علماي اسلام ديديم.

عليزاده موسوي با بيان اينكه بايد به جهانيان به ويژه دنياي اسلام بگوييم انديشه هاي تكفيري با مباني قرآن و سنت در تعارض و تضاد است گفت: اگر در حوزه اعتقادات با تكفيري ها مقابله كنيم آنگاه توفيق بيشتري خواهيم داشت.

استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان كرد: امروز تكفيري ها با نيت قربة الي الله سر شيعيان و ديگر مسلمانان را مي برند و اين نشانگر عقايد آنهاست؛ لازم است كرسي ها و واحدهاي تخصصي در راستاي جريان شناسي تكفيري نه تنها در حوزه هاي علميه بلكه در خارج از كشور تعريف كنيم و بررسي نماييم كه چه اتفاقي مي افتد كه جرياني افراطي شكل مي گيرد در حاليكه اسلام اهل رأفت و رحمت و اعتدال است.

او با بيان اينكه بايد افرادي به صورت حرفه اي وارد مناظره با جريان هاي سلفي تربيت شوند گفت: آنها با استناد به آيات قرآن سخنان خود را ترويج مي كنند بنابراين بايد افرادي در مقام مناظره و مواجهه، به روشن گري بپردازند، ويژگي اين افراد آشنايي با مباني اصيل اسلامي و زبان داني بايد باشد.

عليزاده موسوي عنوان داشت: امروز حتي در كشوري مانند عربستان سعودي نيز خطر تكفيري ها احساس مي شود و به همين دليل همايشي با عنوان «اسلام و مقابله با تروريسم» برگزار مي شود چون مي دانند تكفيري ها به آل سعود هم رحم نمي كنند و موضع گيري هاي ديگري را در مقابل داعش و تكفيري ها در جهان اسلام مي بينيم؛ امروز شرايط براي مقابله صحيح با جريان تكفيري فراهم است و بايد مقابله دقيق و صحيح با آنها صورت بگيرد.

استاد حوزه و دانشگاه افزود: جريان هاي افراطي و تفريطي داراي پشتوانه اي به نام غرب و دشمنان اسلام بهره مي برند؛ بايد ريشه ها را شناخت وگرنه نمي توان با شاخ و برگ يك جريان مقابله علمي كرد ضمن اينكه تبارشناسي، عقايدشناسي و شناخت راهكارهاي مقابله با آنها ضروري است كه اين امر نيازمند ورود نهادهايي مستقل براي بررسي همه جوانب و ابعاد است.

او با بيان اينكه يافتن روشي براي مقابله با اسلام هراسي و اسلام ستيزي در دنياي امروز يكي از ضروريات به شمار مي رود گفت: امروز تكفيري ها به پروژه اسلام هراسي دامن مي زند؛ فيلم كشتار مردم توسط تكفيري ها به سرعت در شبكه هاي غربي پخش مي شود بنابراين بايد براي جهانيان تبييم كنيم كه اسلام دين عطوفت است و تكفيري ها هيچ ارتباطي با دين خدا ندارند و نمي توان آنها را جرياني اسلامي دانست.

عليزاده موسوي خاطرنشان كرد: در طول تاريخ هيچگاه زمينه مساعدي مانند امروز براي مقابله با انديشه تكفيري وجود نداشته است زيرا تمام جهان اسلام امروز به اين نتيجه رسيده كه ميوه تلخ تكفير چيزي جز ويراني، نابودي و تحليل رفتن بنيه دين الهي نيست؛ لازم است انديشمندان و فرهيختگان دنياي اسلامي از اين شرايط نهايت استفاده را ببرند و به فعاليت بپردازند.

استاد حوزه و دانشگاه به اهميت رسانه در دنياي امروز اشاره كرد و گفت: تا اوايل قرن بيستم، محتواي پيام از پيام رسان اهميت بيشتري داشت ولي بعد از طرح انديشه دهكده جهاني، مك لوهان مي گويد پيام همان روش است يعني روشي كه پيام منتقل مي شود اهميتي كمتر از محتوا ندارد.

او عنوان داشت: اين نكته توسط غربي ها به سرعت مورد بهره برداري قرار گرفت؛ امروز تمدن مصرف گراي غرب بر بال امواج رسانه ها در دنيا منتشر مي شود و در اين بين رسانه هاي ديداري و شنيداري تاثيرگذاري به مراتب بيشتري دارند.

عليزاده موسوي با بيان اينكه بايد از ابزار رسانه به منظور تبليغ اسلام استفاده كنيم گفت: امروز ديگر سخنراني كه ارزش زيادي دارد نمي تواند با وجود رسانه هاي مختلف، به تنهايي كافي باشد بنابراين شكي در اين نيست كه بايد از همه رسانه ها بهره ببريم؛ امروز جنگ نرم و رسانه اي جريان دارد و يكي از مهمترين ابزارها هم رسانه هاي مختلف هستند و به عبارتي هر كس از اين ابزار بهتر استفاده كند موفق تر خواهد بود.

استاد حوزه و دانشگاه استفاده بهينه از رسانه را يكي از عوامل رشد داعشي ها دانست و تصريح كرد: آنها در حوالي موصل، فيلم، اخبار و كليپ هايي را توليد و در فضاي مجازي منتشر مي كنند و حتي نشريه اي به نام دابق دارند تا بتوانند استراتژي وحشت را به خوبي پياده كنند چنانكه ديديم اين رعب و وحشت سبب شد موصل بدون مقاومت تسليم شود البته در درازمدت، اين استراتژي عليه خودشان بكار رفته و موضع گيري هاي صريح عليه داعش و افراطي ها، همين رعب و وحشتي است كه ابتدا در دل مردم افكندند.

او اضافه كرد: بايد اهداف غائي را حتما در عرصه رسانه مد نظر داشته باشيم و تنها به آنچه روزانه اتفاق مي افتد اكتفا نكنيم.

عليزاده موسوي با بيان اينكه امروز داعش به وسيله همان ابزارهاي رسانه اي خود، ماهيتش را براي جهانيان روشن كرده است گفت: جهان اسلام امروز به دنبال فكر بديل يا جايگزين است و به نظر مي رسد انقلاب اسلامي ايران با تجربه 36 ساله خود مي توان آن را محقق كند.

استاد حوزه و دانشگاه با تاكيد بر پرهيز از شتاب زدگي در عرصه نبرد رسانه اي با تكفيري ها خاطرنشان كرد: يكي از متغيرهاي امروز، سيال بودن جهان اسلام و تغيير و تحولات گسترده در مواضع است، هيچ كس گمان نمي كرد انصارالله اختيار يمن را در درست بگيرد يا اينكه داعش سه استان عراق را تصرف كند بنابراين بايد آينده پژوهي رسانه اي را راه اندازي كنيم؛ رسانه ها داراي دو بعد عقلانيت يعني همان آينده پژوهي و آينه بودن براي جامعه هستند كه به هر دو وجه بايد توجه كنيم.

او ادامه داد: رسانه هايي كه امروز به بحث تكفير و سلفي گري دامن مي زنند به دنبال اين هستند كه تمام رسانه هاي معتدل را به دنبال خود راه بيندازند و وقتشان صرف پاسخ دادن به شبهات شود؛ امروز بسياري از رسانه هاي ما منتظرند تا شبهه اي مطرح شود و سپس به مقابله بپردازند ولي اين روش چندان صحيح نيست بلكه بايد بر جنبه هاي اثباتي تكيه كنيم نه اينكه تنها به نفي بپردازيم.

عليزاده موسوي با بيان اينكه بر اساس حديثي از امام معصوم(ع) اگر مردم محاسن كلام اهل بيت(ع) را دريابند تبعيت خواهند كرد گفت: به همين دليل بايد مسيري را براي خود ايجاد كنيم و با طرح مسائل اثباتي، آن گروه از مسلمانان و غير مسلمانان را كه به دنبال حقيقت مي گردند هدايت كنيم.

استاد حوزه و دانشگاه بيان داشت: همچنين نبايد شبهات را ابتدا به طور كامل مطرح كنيم و سپس پاسخ بدهيم بلكه مي توانيم از همان ابتدا به تبيين مباحث اعتقادي خود بپردازيم كه چند مزيت دارد، نخست آنكه شبهات را پاسخ داده ايم، ديگر اينكه شبهات را گسترش نداده ايم و سومين مزيت هم اينكه تحت تاثير رسانه هاي افراطي قرار نگرفته ايم.

او شكاف هاي مذهبي را فضاي مساعد براي رشد جريان هاي تكفيري دانست و تصريح كرد: تعميق اين شكاف ها موجب تقويت بيشتر سلفي ها و داعشي ها مي شود و در اين بين شبكه هاي افراطي از هر دو جانب، زمينه ساز رشد بيشتر تكفيري ها شده اند چنانكه مي بينيم اهانت برخي افراد به عايشه يا صحابه، عاملي براي كشتارهاي وسيع توسط سپاه صحابه در پاكستان مي شود؛ خون هايي كه در عراق و پاكستان و ديگر مناطق بر زمين ريخته مي شود به واسطه همين مسائل هستند و در مقابل، خلع سلاح تكفيري ها به وسيله جلوگيري از اين افراط گرايي ها خواهد شد زيرا تجربه نشان داده هرگاه در مسير اعتدال پيش رفته ايم گرايش به تشيع هم بيشتر شده است.

عليزاده موسوي با بيان اينكه حركت به سمت افراط، دشمني با تشيع را در سطح بين المللي بيشتر مي كند گفت: ايجاد شكاف ميان شيعيان از ديگر آثار منفي اين امر محسوب مي شود.

اين استاد حوزه و دانشگاه در مورد علت پيوستن غربي ها به داعش خاطرنشان كرد: بيشتر اين افراد مسلماناني هستند كه در كشورهاي غربي به دنيا آمده اند و اكنون به خاستگاه خود باز مي گردند ولي برخي هم به دليل وازدگي و خستگي از انديشه هاي مدرن در غرب اين كار را انجام مي دهند.

او با اشاره به ركود اقتصادي در آمريكا طي دهه هاي نخست قرن بيستم و پيدايش بنيادگراها در اين كشور گفت: نگاه افراطي غرب به انسان تحت عنوان اومانيسم، عقل گرايي خود بنياد و مسائلي از اين دست، مردم مغرب زمين را هم خسته مي كند و به همين دليل برخي از آنها جذب گروه هاي تكفيري مي شوند به طوري كه آمارها مي گويند بيش از 1700 نفر در فرانسه به داعش پيوسته اند.

عليزاده موسوي همچنين در مورد جهاد نكاح و قبح بالاي آن خاطرنشان كرد: قيبح بودن جهاد نكاح سبب برد رسانه اي آن شد و واقعيت آن است كه اين فتوا آنقدر جهان اسلام را تكان داد كه قابل توجيه نبود ضمن اينكه كم افرادي هم وارد اين جريان نشدند و داعشي ها بسياري از زنان و دختران مسلمان و غير مسلمان نظير ايزدي ها را به زور وادار به جهاد نكاح كردند يا به عنوان برده فروختند.

استاد حوزه و دانشگاه با بيان اينكه در قضيه تكفيري ها بر سر نوعي دو راهي قرار گرفته ايم گفت: اگر جنايات تكفيري ها را به طور كامل تبيين كنيم به پروژه اسلام هراسي كمك كرده ايم و از سوي ديگر اگر نگوييم، تبيين صحيحي از آنها صورت نمي گيرد بنابراين بايد روش اعتدالي را در پيش بگيريم و ضمن تبيين جنايات داعشي ها و ديگر سلفي ها، جدا بودن آنها از دين مبين اسلام را هم فرياد بزنيم.

او در ادامه با اشاره به وجود قوميت هاي فراوان در داخل ايران اظهار كرد: دشمنان اين بستر براي ظهور پديده تكفير را درك كرده اند و به همين دليل سه شبكه فارسي زبان را به صورت شبانه روزي بكار گرفته اند كه به اين قضيه دامن بزنند، گروه هايي مانند جندالله يا پژاك نمونه هايي از اين تلاش ها به شمار مي روند البته بايد توجه داشت كه اهل سنت ايران به شدت به همگرايي عقيده دارند و همچنين مي دانند كه تكفير چه آثار منفي فراواني براي جامعه بشري و دنياي اسلام دارد.

عليزاده موسوي با بيان اينكه انديشه تكفيري شيعه و سني نمي شناسد و بسياري از قربانيان داعشي ها و سلفي ها، اهل سنت يا كرد بوده اند گفت: اهل سنت ايران دريافته اند هرجا تكفير رشد كند بدبختي و مصيبت به بار مي آيد البته بايد عواملي را كه موجب ظهور داعش در عراق شده در ايران شناسايي و سركوب كرد.

استاد حوزه و دانشگاه در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به سرمايه گذاري وسيع وهابي ها بر روي فضاي رسانه اي و مجازي خاطرنشان كرد: وهابيت حوزه دين را از ديگر حوزه ها جدا نكرده و از همه تخصص ها استفاده مي كند به عبارت ديگر متخصصان حوزه هاي گوناگون را با عرق مذهبي كه دارند وارد عرصه كرده است بنابراين ما نيز بايد دانشجويان و متخصصان رشته هاي مختلف را در راستاي اهداف تشيع بسيج كنيم.

او در مورد جريان هاي افراطي شيعي هم عنوان داشت: به نظر من تا آنجا كه امكان دارد بايد بر اساس گفت وگو وارد عمل شويم و عقيده دارم كه بسياري از اين افراد جاهل به مسأله هستند و نمي دانند كاري كه مي كنند چه موجي ايجاد كرده و قربانياني از شيعه خواهد داشت.

عليزاده موسوي با اشاره به طيف شيرازي ها گفت: گاه اطرافيان اينها چنان شرايطي را به وجود مي آورند كه مواضع آن افراد چندان با اوضاع دنياي اسلام هماهنگ نيست بنابراين بايد ارتباط گسترده اي را به وجود بياوريم تا چنين شرايطي شكل نگيرد وگرنه عملكرد افراطي سبب خواهد شد شكاف در ميان تشيع بيشتر شود.

استاد حوزه و دانشگاه با بيان اينكه شبكه اي مانند اهل بيت بي شك توسط آمريكا و صهيونيست ها حمايت و هدايت مي شود تصريح كرد: توهين ها و تهمت هايي كه اين شبكه به عايشه و ديگر صحابه وارد كرده اند نشان مي دهد كاملا توسط دشمنان اسلام هدايت مي شوند.

او همچنين به نامه رهبر معظم انقلاب به جوانان غربي اشاره و اظهار كرد: اين نامه در شرايطي صادر شده كه غرب به شدت گرفتار بحران معناست و جوانان اروپايي و آمريكايي به دليل درگير شدن با اومانيسم مادي به دنبال راه نجات هستند؛ اسلام امروز به شدت در غرب در حال گسترش است و دولتمردان غربي هم تلاش مي كنند خشونت گرايي اسلامي و افراطي را عرضه كنند تا با اين امر مقابله نمايند؛ رهبري در اين وضعيت نامه خود را به جوانان غربي نوشتند و گفتند شما به دنبال حقيقت هستيد ولي اسلام جعلي به شما معرفي مي شود بنابراين به منابع اصلي مراجعه كنيد و حقيقت را دريابيد؛ اين نامه دو كاركرد دارد نخست اينكه ذهن جوان غربي را منعطف به مباني اسلامي خواهد كرد و ديگر اينكه كساني را كه به دنبال پيوستن به جريان هاي تكفيري و افراطي هستند را وا مي دارد به دنبال حقيقت باشند و تجديد نظري بكنند.

عليزاده موسوي با بيان اينكه امروز با شرايطي كه ايجاد شده، بار مضاعفي بر روي دوش انديشمندان اسلامي قرار گرفته است گفت: در حقيقت اگر جواني غربي به علماي اسلامي مراجعه كند و متوني آسان براي آشنايي با دين الهي بطلبد بايد توليد متن كافي با نگاهي به فضاي امروز جهان اسلام و غرب از سوي نخبگان صورت گرفته باشد.

استاد حوزه و دانشگاه همچنين به گروه اخوان المسلمين و به وجود آمدن آن در سال 1932 اشاره كرد و افزود: اخوان جرياني اعتدالي بود ولي تجربه اي بد از خود بجا گذاشت زيرا چون مسأله حكومت را تئوريزه نكرده بود، وقتي به اين فرصت رسيد نتوانست از ظرفيت ها استفاده كند و به همين دليل به سمت هلاكت حركت كرد؛ مردم مصر به اخوان المسلمين رأي دادند تا با اسرائيل مبارزه كنند ولي حكومت برخاسته از اين جريان، با رژيم صهيونيستي و عربستان سعودي ارتباط ويژه اي برقرار كرد و اين امر خود جزو بسترهاي سقوطش شد.