تاريخ : 1394/08/24 | کد : 17147 |
علي الله بداشتي عنوان كرد: تدوين مناسك حج در فقه شيعه؛ ميراث امام باقر(ع)
بنا به گفته علي بداشتي يكي از نكات برجسته حيات امام باقر(ع) بحث تدوين مناسك حج بود. در واقعه مناسك حجي كه در جهان اسلام و فقه شيعه تدوين شده است ميراث امام باقر(ع) است.
علي بداشتي، دانشيار دانشگاه قم در گفت‌وگو با خبرگزاري بين‌المللي قرآن (ايكنا)، اظهار كرد: امام باقر(ع) در سال 57 (ه ق) در مدينه متولد شد. امام باقر(ع) از جمله خردسالاني بودند كه در واقعه جانگذار عاشورا حضور داشتند و اين واقعه را درك كردند.
اين استاد دانشگاه افزود: مادر امام باقر(ع) فاطمه بنت حسن بن علي(ع) بود كه از اين جهت امام باقر(ع) هم از طرف پدر و مادر هاشمي و علوي بود و همين مسئله باعث شد كه موقعيت منحصر به فردي در نزد شيعيان بدست بياورد.
استاديار دانشگاه قم اظهار كرد: يكي از نكات برجسته حيات امام باقر(ع) اين بود كه شيعه در زمان ايشان حركت فرهنگي خود را آغاز كرد. و توانست يك هويت مستقل فرهنگي براي خود ايجاد كند. يكي از حركت‌هاي فرهنگي امام سخنان ايشان در باب تفسير قرآن است. البته تفسير امام باقر منسوب به ايشان است. خبري به دست ما نرسيده است كه اين تفسير جز مكتوبات امام است يا گفته‌هاي شفاهي ايشان را در بر مي‌گيرد.
بداشتي تشريح كرد: بسياري از منابع اين تفسير را حاصل نسخه برداري شاگرد امام به نام «ابوالجارود» مي‌دانند كه «ابن شهر آشوب» مي‌نويسد «ابوالجارود داراي تفسيري از امام باقر است» و «شيخ طوسي» نيز اين سخن را تائيد مي‌كند. «شيخ آقا بزرگ تهراني»از ابوالجارود نام مي‌برد و وي را از اصحاب آن امام معرفي مي‌كند. البته ابوالجارود بعدها تغيير عقيده مي‌دهد و در مسير امامت ثابت قدم نبود.
اين استاد دانشگاه افزود: هيچ تاريخ مكتوبي نقل نكرده است كه امام باقر(ع) كتاب تفسير تاليف كرده‌اند. آنچه به نام تفسير امام باقر(ع) شهرت دارد منسوب به امام باقر است و شاگرد ايشان روايتي را كه امام با ستناد به آيات قرآن نقل كرده‌اند را گرد آوردي كرده است. بعدها به تفسير امام باقر(ع) شهرت پيدا كرده است.
اين استاد دانشگاه افزود: مادر امام باقر(ع) فاطمه بنت حسن بن علي(ع) بود كه از اين جهت امام باقر(ع) هم از طرف پدر و مادر هاشمي و علوي بود و همين مسئله باعث شد كه موقعيت منحصر به فردي در نزد شيعيان بدست بياورد.
استاديار دانشگاه قم اظهار كرد: يكي از نكات برجسته حيات امام باقر(ع) اين بود كه شيعه در زمان ايشان حركت فرهنگي خود را آغاز كرد. و توانست يك هويت مستقل فرهنگي براي خود ايجاد كند. يكي از حركت‌هاي فرهنگي امام سخنان ايشان در باب تفسير قرآن است. البته تفسير امام باقر منسوب به ايشان است. خبري به دست ما نرسيده است كه اين تفسير جز مكتوبات امام است يا گفته‌هاي شفاهي ايشان را در بر مي‌گيرد.
بداشتي تشريح كرد: بسياري از منابع اين تفسير را حاصل نسخه برداري شاگرد امام به نام «ابوالجارود» مي‌دانند كه «ابن شهر آشوب» مي‌نويسد «ابوالجارود داراي تفسيري از امام باقر است» و «شيخ طوسي» نيز اين سخن را تائيد مي‌كند. «شيخ آقا بزرگ تهراني»از ابوالجارود نام مي‌برد و وي را از اصحاب آن امام معرفي مي‌كند. البته ابوالجارود بعدها تغيير عقيده مي‌دهد و در مسير امامت ثابت قدم نبود.
اين استاد دانشگاه افزود: هيچ تاريخ مكتوبي نقل نكرده است كه امام باقر(ع) كتاب تفسير تاليف كرده‌اند. آنچه به نام تفسير امام باقر(ع) شهرت دارد منسوب به امام باقر است و شاگرد ايشان روايتي را كه امام با ستناد به آيات قرآن نقل كرده‌اند را گرد آوردي كرده است. بعدها به تفسير امام باقر(ع) شهرت پيدا كرده است.
كنيه باقر(ع) ارث پيامبر بود
اين استاد فلسفه و كلام اسلامي افزود: يكي از نكات برجسته حيات امام باقر(ع) بحث تدوين مناسك حج بود. در واقعه مناسك حجي كه در جهان اسلام و فقه شيعه تدوين شده است ميراث امام باقر(ع) است.
بداشتي اظهار كرد: امام باقر در راه احياي فرهنگ اسلامي تلاش بسياري كردند. امام باقر(ع) اين كنيه را از پيامبر(ص) به ارث بردند. در روايتي آمده است كه حضرت مجمد(ص) به «جابر بن عبدالله انصاري» از صحابه خود فرمود« اميد آن است كه عبدالله كه تو زنده بماني و فرزندي از فرزندان حسين(ع) را نامش محمد است را ملاقاتي كني. اوعلم را مي‌شكافد آن هم چه شكافتني» از همين روايت است كه كنيه باقر يعني شكافنده علم براي امام برگزيده شد.
اين استاد دانشگاه افزود: در اين رابطه شيخ مفيد مي‌نويسد «روزي جابر به خدمت امام باقر(ع)رسيد. امام در آن زمان هنوز نوجوان بود؛ جابر در آن حال نابينا بود و از امام نامشان را پرسيد امام در پاسخ فرمود من محمد بن علي بن حسين هستم. وقتي جابر اين سخن را شنيد دست حضرت را بوسيد». از اين روايت مي‌توان مقام امام باقر(ع) را با سن كمي كه داشتند نزد صحابه بزرگ رسول خدا جابربن عبدالله را فهميد. البته جابر را جز اصحاب امام باقر نياورد چرا كه وي امامت امام باقر را درك نكرد.
اين استاد فلسفه و كلام اسلامي افزود: يكي از نكات برجسته حيات امام باقر(ع) بحث تدوين مناسك حج بود. در واقعه مناسك حجي كه در جهان اسلام و فقه شيعه تدوين شده است ميراث امام باقر(ع) است.
بداشتي اظهار كرد: امام باقر در راه احياي فرهنگ اسلامي تلاش بسياري كردند. امام باقر(ع) اين كنيه را از پيامبر(ص) به ارث بردند. در روايتي آمده است كه حضرت مجمد(ص) به «جابر بن عبدالله انصاري» از صحابه خود فرمود« اميد آن است كه عبدالله كه تو زنده بماني و فرزندي از فرزندان حسين(ع) را نامش محمد است را ملاقاتي كني. اوعلم را مي‌شكافد آن هم چه شكافتني» از همين روايت است كه كنيه باقر يعني شكافنده علم براي امام برگزيده شد.
اين استاد دانشگاه افزود: در اين رابطه شيخ مفيد مي‌نويسد «روزي جابر به خدمت امام باقر(ع)رسيد. امام در آن زمان هنوز نوجوان بود؛ جابر در آن حال نابينا بود و از امام نامشان را پرسيد امام در پاسخ فرمود من محمد بن علي بن حسين هستم. وقتي جابر اين سخن را شنيد دست حضرت را بوسيد». از اين روايت مي‌توان مقام امام باقر(ع) را با سن كمي كه داشتند نزد صحابه بزرگ رسول خدا جابربن عبدالله را فهميد. البته جابر را جز اصحاب امام باقر نياورد چرا كه وي امامت امام باقر را درك نكرد.
زنده كردن سنت پيامبر از سوي امام باقر(ع)
بداشتي افزود: يكي از وقايع تاريخي امام باقر كه در بحث قرآن معروف است؛ بحثي است كه ايشان در باب حلال و حرام مطرح كردند. امام فرمود به «مارقين» خوارج بگوييد چرا از امير جدا شدند؟ شماها كه پيشتر در مسير اطاعت از او و نزديك شدن به خدا شمشير مي‌زديد و خون مي‌ريختيد؟ آنها در پاسخ گفتند «علي(ع) در دين خدا داور قرار داد» امام نيز در جواب فرمود آيا نمي‌دانيد علي(ع) گفت حكم‌ها به حكم خدا داوري كنند و شرط كرد حكمي كه مخالف قرآن باشد مردود است.
بداشتي افزود: امام باقر(ع) در طول 57 سال عمر با بركت خود در مسير احياي دو سنت پيامبر(ص) يعني كتاب و اهل بيت(ع) گام برداشتند. امام در باب اهل بيت(ع) مي‌فرمايد «ما از خاندان رحمت هستيم از شجره نبوت و معدن حكمت هستيم ما محل آمد و شد ملائكه هستم. و فرودگاه وحي ما هستيم».
اين استاد دانشگاه تشريح كرد: البته منظور امام اين نبود كه بر ما وحي نازل مي‌شود چرا كه بعد از رحلت رسول خدا وحي تشريحي به پايان رسيد. به اين معنا كه شي گراني به نام كتاب خدا در سينه ما است و ديگراني كه ادعاي تفسير قرآن را دارند؛ جز گمراهي براي مردم چيز ديگري به همراه نمي‌آورند. در جايي ديگر امام باقر(ع) مي‌فرمايد «گرفتاري مردم بر ما بزرگ است اگر آنها را بخوانيم آنها فرا نمي‌خوانند و اگر واگذاريم به غير ما هدايت نشوند».
بداشتي در آخر گفت: اهل بيت(ع) منارهاي هدايت انسان هستند. چرا كه آنها قرآن را آنگونه كه نازل شده است مي‌فهمند؛ نه آنگونه كه در افكار متكلمان و مفسران ظهور پيدا كرده است و مدعي تفسير قرآن شدند. در زمان امام باقر بود كه حضرت با تلاش فرهنگي سعي كردند جامعه را در مسير اسلام ناب هدايت كنند.
بداشتي افزود: يكي از وقايع تاريخي امام باقر كه در بحث قرآن معروف است؛ بحثي است كه ايشان در باب حلال و حرام مطرح كردند. امام فرمود به «مارقين» خوارج بگوييد چرا از امير جدا شدند؟ شماها كه پيشتر در مسير اطاعت از او و نزديك شدن به خدا شمشير مي‌زديد و خون مي‌ريختيد؟ آنها در پاسخ گفتند «علي(ع) در دين خدا داور قرار داد» امام نيز در جواب فرمود آيا نمي‌دانيد علي(ع) گفت حكم‌ها به حكم خدا داوري كنند و شرط كرد حكمي كه مخالف قرآن باشد مردود است.
بداشتي افزود: امام باقر(ع) در طول 57 سال عمر با بركت خود در مسير احياي دو سنت پيامبر(ص) يعني كتاب و اهل بيت(ع) گام برداشتند. امام در باب اهل بيت(ع) مي‌فرمايد «ما از خاندان رحمت هستيم از شجره نبوت و معدن حكمت هستيم ما محل آمد و شد ملائكه هستم. و فرودگاه وحي ما هستيم».
اين استاد دانشگاه تشريح كرد: البته منظور امام اين نبود كه بر ما وحي نازل مي‌شود چرا كه بعد از رحلت رسول خدا وحي تشريحي به پايان رسيد. به اين معنا كه شي گراني به نام كتاب خدا در سينه ما است و ديگراني كه ادعاي تفسير قرآن را دارند؛ جز گمراهي براي مردم چيز ديگري به همراه نمي‌آورند. در جايي ديگر امام باقر(ع) مي‌فرمايد «گرفتاري مردم بر ما بزرگ است اگر آنها را بخوانيم آنها فرا نمي‌خوانند و اگر واگذاريم به غير ما هدايت نشوند».
بداشتي در آخر گفت: اهل بيت(ع) منارهاي هدايت انسان هستند. چرا كه آنها قرآن را آنگونه كه نازل شده است مي‌فهمند؛ نه آنگونه كه در افكار متكلمان و مفسران ظهور پيدا كرده است و مدعي تفسير قرآن شدند. در زمان امام باقر بود كه حضرت با تلاش فرهنگي سعي كردند جامعه را در مسير اسلام ناب هدايت كنند.
تــــازه هــــا پـــربـــازدیـــدهــــا- چهارده نقاشي زيبا از مكه و مدينه از نسخه اي خطي در كتابخانه برلين
- گزارشي از پايان نامه هاي در حال انجام درباره «حج» و ابعاد آن در واحدهاي دانشگاه آزاد اسلامي
- شماره هفدهم مجله فرهنگ زيارت منتشر شد
- كتاب بشارت هاي پيامبران گذشته به ظهور پيامبر اسلام منتشر شد
- پايان نامه «مباني فقهي عمليات استشهادي و انتحاري از ديدگاه شيعه و وهابيت» در پرديس تهران دانشگاه قرآن و حديث بررسي شد
- مقالاتي كه انديشمندان ايراني با محوريت «حج» مينويسند
قم، خيابان 75 متری عمار یاسر، خیابان شهید آیت الّله قدوسی، ساختمان حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، طبقه پنجم
پست الکترونیک: info@hzrc.ac.ir
تلفن تماس: 37186 - 025
نمابر: 37769994 - 025
كد پستی: 3719158489
پست الکترونیک: info@hzrc.ac.ir
تلفن تماس: 37186 - 025
نمابر: 37769994 - 025
كد پستی: 3719158489
دسـتـرسـی سـریـع
پـیـونـدهــای مـرتـبـط
