برگزاري نشست «بررسي انحرافات مهدويت در عراق كنوني»

نشست علمي «بررسي انحرافات مهدويت در عراق كنوني» توسط گروه كلام و معارف پژوهشكده حج و زيارت برگزار شد. در اين نشست حجت‌الاسلام جواد جعفري (عضو گروه كلام پژوهشكده حج و زيارت) ابتدا به معرفي يكي از اين گروه‌ها پرداخت و گفت: يكي از اين جريان‌هاي انحرافي كه در سال‌هاي اخير در كشور عراق شكل‌گرفته و در گوشه و كنار در حال ترويج باورهاي خرافي است، جريان احمد اسماعيل بصري است. اين گروه به‌ويژه در پياده‌روي اربعين موكب زده و به تبليغ مشغول‌اند. احمد فرزند اسماعيل فرزند صالح فرزند حسين فرزند سلمان مدعي است سلمان جد وي فرزند امام مهدي(عج) است. وي تبليغ خود را از حدود پانزده سال پيش آغاز كرد و توانست در كشور عراق، برخي از شيعيان ساده‌دل را بفريبد. وي پس از انجام اقدامات نظامي طرفدارانش در عراق از سوي پليس بغداد تحت تعقيب قرار گرفت و از عراق گريخت و ازآن‌پس طرفداران وي معتقد شدند او هم‌اكنون غايب شده است.

ايشان در ادامه ادعاهاي آن‌ها را بيان كرد و افزود: احمد بصري خود را امام سيزدهم معرفي مي‌كند و خود را مهدي و قائم مي‌داند. او معتقد است پس از امام مهدي(عج)، دوازده مهدي كه همگي قائم نيز هستند از فرزندان آن حضرت به ترتيب جانشين او خواهند شد و او اول مهدي‌هاست. خود را وصي و جانشين امام مهدي (عج) مي‌داند كه به‌زودي و پس از حيات آن حضرت جانشين ايشان خواهد شد. خود را يماني مي‌نامد كه داراي عصمت، علم و ميراث اهل‌بيت: است. مدعي است او همان كسي است كه به‌جاي عيسي (ع) به صليب كشيده شده و همراه انبياي گذشته بوده است. خود را فرستادۀ امام مهدي (عج) براي هدايت انسان‌ها مي‌داند كه همه بايد به او ايمان آورند و باوجود او ديگر تقليد از مراجع جايز نيست و همه بايد مقلّد او باشند.

حجت‌الاسلام جعفري در نقد اين جريان گفتند دو راه براي نقد وجود دارد. يك‌راه نقد كلي است كه براي نقد تمام مدعيان دروغين به كار مي‌آيد. راه دوم نقد موردي است كه مي‌توان تك‌تك ادعاهاي اين گروه را نقد كرد. در نقد كلي سه پرسش را مطرح و پاسخ دادند. 1. بر اساس روايات اهل‌بيت: پس از حكومت امام مهدي (عج) چه رخ خواهد داد؟ 2. اگر فرض كنيم پس از امام مهدي4 فرزندان آن حضرت جانشين ايشان خواهند شد، براي تشخيص مصاديق فرمايشات پيشوايان معصوم: چه راهكارهايي موجود است؟ 3. اگر فرض كنيم پس از امام مهدي(عج) فرزندان آن حضرت جانشين ايشان خواهند شد، آيا آنان پيش از ظهور امام مهدي (عج) نيز جايگاه و نقشي خواهند داشت.

وي در پاسخ پرسش اول گفت: تعارض آشكاري ميان اعتقاد به رجعت امامان: يعني حاكميت ايشان بعد از امام مهدي (عج) و حاكميت فرزندان امام مهدي (عج) بعد از ايشان وجود دارد و توجيهات طرفداران احمد بصري مشكلي را حال نمي‌كند زيرا ظاهر رواياتي كه از آغاز شدن رجعت در زمان امام مهدي4 سخن مي‌گويند پذيرفته مي‌شود و مقصود از رواياتي كه از وجود مهدياني پس از امام مهدي (عج) خبر مي‌دهند اين است كه پس‌ از آن حضرت، گروهي از شيعيان خواهند بود كه مردم را به موالات و معرفت اهل‌بيت: فرامي‌خوانند نه آن‌كه امام و حاكم باشند؛ بنابراين تعارضي در ميان نيست.

ايشان در پاسخ پرسش دوم گفت: احمد بصري علاوه بر ادعاي مهدي اول بودن ادعاي يماني نيز دارد. لذا بايد در مورد تطبيق روايات بر اشخاص نيز بحث كرد و ادامه داد براي تطبيق دست‌كم پنج معيار بايد رعايت شود. يكم. يقيني بودن تطبيق دوم. اجتماع تمام معيارهاي مذكور در روايات سوم. مبتني نبودن تطبيق بر تأويل چهارم. هماهنگي با معيارها و ضوابط ديني. پنجم. عرضه بر علائم غيرقابل مشابه‌سازي.

در پاسخ پرسش سوم نيز اشاره كرد: آنچه از روايات به‌روشني برمي‌آيد وظيفه مردم پس از قيام آنان است نه پيش از خروج آنان. در مورد يماني كه به‌عنوان اصلي‌ترين يار امام عصر (عج) در روايات معرفي‌شده است. روايات چنين است: «وَ إِذَا خَرَجَ الْيَمَانِيُّ فَانْهَضْ إِلَيْهِ؛ وقتي يماني خروج كرد به سمت او به پا خيز.» بنابراين اگر برفرض ادعاي احمد بصري نيز بر يماني بودنش پذيرفته شود بايد به او گفت هرگاه هم‌زمان با شورش سفياني از شام تو نيز از يمن خروج كردي ما ياري‌ات مي‌كنيم. در مورد پرچم‌هاي سياه نيز هرچند وجود پرچم سياه در روايات اهل سنت آمده و براي شيعه حجيت ندارد اما در آنجا نيز چنين است: «إِذَا رَأَيْتُمُ الرَّايَاتِ السُّودَ قَدْ جَاءَتْ مِنْ قِبَلِ خُرَاسَانَ، فَأْتُوهَا؛ هنگامي است كه ديديد پرچم‌هاي سياه از طرف خراسان مي‌آيند به سراغشان رويد.» يعني پس از خروج و قيام آن‌ها ما مكلف به پيوستن به آن‌ها هستيم نه پيش از آن؛ بنابراين يماني موعود نيز پيش از قيام عنوان ديگري دارد و افرادي وي را به دليل همان منصب ياري مي‌كنند و هنگامي‌كه با آنان قيام كرد و حوادث ديگر نشان داد وي يماني است بر ديگران نيز واجب مي‌شود به‌عنوان يماني به او كمك كنند؛ روشن است كه پيش از خروج اگر چنين ادعايي كند مساوي با مدعيان دروغين خواهد بود و كسي دليلي ندارد اين ادعا را بپذيرد.

حجت‌الاسلام جعفري در نقد موردي فرقه احمد بصري نيز گفت: احمد بصري و طرفدارانش براي اثبات ادعاهاي متأسفانه برخورد درستي با روايات ندارند. آن‌ها روايات را بريده نقل مي‌كنند به‌اصطلاح دست به تقطيع روايات مي‌زنند. سخن بزرگاني چون شيخ طوسي را تحريف و وارونه بيان مي‌كنند. خبر واحد سني را نقل كرده ادعاي تواتر آن را در احاديث شيعي دارند. روايات مخالف ادعاي خود را حذف مي‌كنند و خراساني و يماني را به هم مخلوط كرده‌اند. ادعاهايشان دچار تعارض دروني است زيرا احمد بصري از طرفي مدعي است كه امام سيزدهم است، از طرفي بزرگ‌ترين دليلشان حديث وصيت پيامبر (ص) است كه تصريح دارد دوازده مهدي دوم امام نيستند و ازاين‌رو اين روايت خود دليلي بر اين است كه غير از امامان دوازده‌گانه، هيچ‌كس مقام امامت ندارد. آن‌ها به نسخ بدل روايت‌ها و كتاب‌ها استناد مي‌كنند لذا دليلشان از حد يك احتمال فراتر نمي‌رود. براي تشخيص حجت حق استناد به خواب مي‌كنند درحالي‌كه آيات قران دلالتي بر اين كار ندارد و در روايات تصريح‌شده است دين الهي قابل‌اثبات با خواب نيست. «فَإِنَّ دِينَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَعَزُّ مِنْ أَنْ يُرَى فِي النَّوْمِ». مهم‌ترين دليل احمد بصري وصيت پيامبر(ص) است درحالي‌كه وصيت طبق روايات متعدد بايد «ظاهره» باشد؛ يعني در نزد جمعي صورت بگيرد و همه اعم از بزرگ و كوچك فرد مورد وصيت را بشناسند درحالي‌كه احمد بصري تنها خودش مدعي است چون نام احمد در وصيت آمده و نام من هم احمد است پس من مصداق آن وصيتم. روشن است كه اين ادعا تا چه ميزان مضحك است.

ايشان در پايان نيز برخي از كتاب‌ها و مقالات فارسي را كه در رد اين گروه نوشته‌شده معرفي كردند كه به‌قرار زير است:

مقالات

كتاب‌ها

1. از تبار دجال نوشته نصرت‌الله آيتي

2. راه و بيراهه نوشته نصرت‌الله آيتي

3. خواب پريشان نوشته محمد شهبازيان

4. راهنماي كور نوشته محمد شهبازيان

5. ره افسانه نوشته محمد شهبازيان