آيت الله عابدي در نشستي علمي تبيين كرد؛ حج به عنوان يك واجب بين المللي مورد توجه قرار گيرد

نشست علمي «پيامدهاي دنيوي و اخروي ترك حج» با حضور آيت الله دكتر احمد عابدي استاد درس خارج حوزه علميه قم روز چهارشنبه 27 تير ماه در پژوهشكده حج و زيارت برگزار شد.

حجت الاسلام والمسلمين رضايي معاون پژوهشكده حج و زيارت در ابتداي اين نشست با اشاره به روايتي از امام صادق(ع) در مورد قيام دين به كعبه اظهار داشت: اين حديث اهميت خانه كعبه و حج را بيان مي‌ كند و مفهوم مخالف آن يكي از پيامدهاي ترك حج است.

وي افزود: اگر خدايي ناكرده زماني اين خانه كه اولين بيتي است كه براي مردم وضع شده، جايگاه خود را از دست بدهد دين مقدس اسلام هم پابرجا نخواهد ماند و در سال هاي اخير افرادي خواسته يا ناخواسته با قلم و بيان خود در تضعيف باورهاي جامعه نسبت به فريضه باعظمت حج تبليغات سوئي ايجاد كردند.

معاون پژوهشكده حج و زيارت عنوان كرد: برخي مي‌ خواهند اين واجب بزرگ را با بهانه هاي مختلف زير سؤال ببرند؛ گاهي به خاطر حوادث ناگواري كه در ايام حج در عربستان پيش آمده است، گاهي به دليل فقر و نداري قشري از جامعه و گاهي به دليل اين كه يك فرقه به نام وهابيت بر حرمين شريفين حاكم است رفتن زائران به بيت الله الحرام را منع مي‌ كنند.

وي با اشاره به اين كه البته برخي از اين تضعيف باورها و عقايد مردم به صورت عامدانه صورت مي‌ گيرد، تأكيد كرد: بيان و تبيين جايگاه حج و اين كه آثار و بركات زيادي از اين فريضه به جاي مي‌ ماند و از آن طرف اثرات سوء ترك اين واجب بسيار اهميت دارد.

حجت الاسلام والمسلمين رضايي مطرح كرد: رهبر معظم انقلاب در سخنان اخير خود با صراحت به بعد سياسي حج و اهميت آن اشاره كردند به همين جهت يكي از بركات مهم حج پررنگ شدن ارتباط دين و سياست است در حالي كه عده اي امروز بر طبل جدايي دين از سياست مي‌ كوبند.

وي يادآور شد: اين اعمال و مناسك حج به صورت روشن بيان مي‌ كند كه سياست جزيي از دين و بعدي از اسلام به شمار مي‌ رود و اين نشست علمي نيز در همين راستا برگزار شده تا يكي از ابعاد مهم حج را كه بررسي پيامدهاي ناگوار دنيوي و اخروي ترك حج را بيان كند.

معاون پژوهشكده حج و زيارت در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به توضيحاتي در مورد پژوهشكده حج و زيارت ابراز داشت: ما در پژوهشكده حج و زيارت يكي از وظايف خودمان را برگزاري نشست هاي علمي با موضوعات مختلف در مورد حج و زيارت مي‌ دانيم و معمولا از اساتيد برجسته اي دعوت مي‌ شود و مطالب مهمي نيز ارائه مي‌ شود.

وي اضافه كرد: علاوه بر نشست هاي علمي، پژوهشكده داراي چهار گروه علمي است كه از همه روحانيون محترم دعوت مي‌ شود كه با اين گروه هاي علمي در ارتباط باشند و از مقالات و آثار شما نيز استقبال مي‌ كنيم.

حجت الاسلام والمسلمين رضايي ادامه داد: يكي از كارهاي ما در پژوهشكده تأليف «موسوعه بزرگ رد شبهات» است كه 12 جلد آن تا به امروز منتشر شده است، دانشنامه حج و حرمين شرفين نيز به 13 جلد خواهد رسيد و همين طور دانشنامه عتبات در موضوع زيارت نيز در آينده نزديك راه اندازي مي‌ شود.

شهر مكه حرم امن الهي است

آيت الله عابدي در اين نشست كه از سوي گروه كلام و معارف پژوهشكده حج و زيارت برگزار شد، با اشاره به اين كه شهر مكه با توجه به آيات قرآن كريم حرم امن الهي محسوب مي‌ شود، ابراز داشت: از زماني كه كعبه معظمه به اين شكل ساخته شد هيچ خانه اي به صورت مكعب نبود بلكه براي احترام به اين خانه به صورت دايره وار مي‌ ساختند.

وي افزود: اولين افرادي كه در مكه خانه ها را به صورت مكعب ساختند، بني اميه در زمان معاويه بودند، همين طور در آن زمان هيچ خانه اي درب نداشت چون مي‌ گفتند كعبه درب دارد و خانه هاي ديگر نبايد به احترام كعبه درب داشته باشد.

استاد درس خارج حوزه علميه قم با تأكيد بر اين كه كعبه محل امانات مردم نيز محسوب مي‌ شد، ابراز داشت: در دين اسلام به همين خاطر كه وقتي اولين نفر به خانه خدا دست درازي كرد، دست او را قطع كردند و اسلام نيز همين حكم را تأييد كرد.

وي يادآور شد: در تاريخ هيچ چيزي وجود ندارد كه از چه زماني مسجدالحرام درست شد، آن چه مشخص است اين است كه خانه كعبه از زمان حضرت ابراهيم(ع) ساخته شد و خانه هاي مردم نيز در اطراف آن بود و عبارت مسجدالحرام نيز در قرآن به معناي شهر مكه است نه مسجدي كه امروز شاهد آن هستيم.

آيت الله عابدي تصريح كرد: در زمان جاهليت سيلي آمد و خانه كعبه را خراب كرد و براي ترميم آن به دليل اين كه پول نداشتند خانه كعبه را كوچكتر درست كردند و از اين رو قسمتي كه امروز به حجر اسماعيل شناخته مي‌ شود داخل كعبه شمرده مي‌ شد و به همين خاطر است كه براي طواف كردن نبايد وارد حجر اسماعيل بشويم.

استاد درس خارج حوزه علميه قم ابراز داشت: اين ها توضيحاتي در مورد خانه كعبه بود ولي بحث اصلي ما در مورد آثار دنيوي و اخروي ترك حج است؛ اولا بايد به اين آيه قرآن اشاره كنيم: «لله علي الناس حج البيت من استطاع اليه سبيلا و من كفر فان الله غني عن العالمين» و همين طور رواياتي داريم كه مي‌ گويند فرد مستطيعي كه حج را به جاي نياورده باشد مسيحي يا يهودي از دنيا مي‌ رود.

حج عبادتي ويژه اسلام است

وي با اشاره به معناي روايت فوق ابراز كرد: ما در دين يك سري عباداتي داريم از جمله نماز، روزه، اعتكاف، قرباني و نذر و قسم در اديان مختلف به اشكال خاص خودش حتي امروز هم وجود دارد ولي حج ندارند، بنابراين اين كه روايات مي‌ گويند فرد مستطيعي كه به حج نرفته مسيحي يا يهودي از دنيا مي‌ رود به همين معنا است كه فرد مسلمان وجه شاخص بين اسلام و مسيحيت و يهوديت را ندارد.

آيت الله عابدي عنوان كرد: در آيه مورد بحث نيز لام در عبارت «لله» به معناي مالكيت است به اين معنا كه انسان مستطيع بدهكار خداوند متعال است و ديني از خداوند بر گردن او است و برخلاف نماز و روزه از جمله واجبات وضعي محسوب مي‌ شود.

وي افزود: وقتي از پيامدهاي ترك حج بحث مي‌ شود ابتدا بايد بگوييم خيلي از اعمال داراي آثار مختلف دنيوي و اخروي است كه از جمله آنها مغفرت و لطف خداوند نسبت به بندگان است، ولي گاهي يك سري خواصي براي برخي عبادات بيان شده مثل اين كه خاصيت ويژه قرآن كريم، شفاء و رحمت است.

استاد درس خارج حوزه علميه قم با تأكيد بر اين كه برخي از كلمات و الفاظ داراي خواص مهمي هستند، عنوان داشت: در اين مسأله شكي نيست، برخي خواص از جمله ويژگي هاي معنوي است و همين طور برخي خواص دنيوي براي اذكار و اعمال وجود دارد؛ همين ويژگي ها گاهي فردي و گاهي اجتماعي است مثل اين كه امروز در تركيه بيشترين آثار از رسول گرامي اسلام وجود دارد كه عثماني ها براي پيروزي خود از آنها استفاده مي‌ كردند.

آثار فردي و اجتماعي حج فراوان است

وي يادآور شد: اين طور آثار فردي، اجتماعي و دنيوي و اخروي در مورد عبادات و اعمال و رفتار فراوان است؛ در روايات فراوان آمده است كه «يدالله مع الجماعه» و هركس كه جماعت را ترك كند طعمه گرگ مي‌ شود و اگر اين زمان يا هر زماني حج را ترك كنيم مصداق اين طور اعمالي مي‌ شويم.

آيت الله عابدي با بيان اين كه حج آثار تربيتي و فرهنگي و اخلاق زيادي به همراه دارد، خاطرنشان ساخت: اين طور ويژگي ها در روايات فراوان است كه نمي خواهيم وارد آن شويم بلكه مي گوييم اگر حج مشرف شويم متوجه دغدغه هاي دنياي اسلام از نظر فكري و گروه هاي فرهنگي مي‌ شويم و اگر به حج نرويم كارهايي مي‌ كنيم كه به درد دنياي اسلام نمي خورد.

وي تصريح كرد: انسان در حج متوجه مي‌ شود كه از نظر فكر و فرهنگ در دنياي اسلام چه خبر است تا بتواند بر اساس كارهاي بعدي خود را انجام بدهد؛ امروز يكي از بلاهاي بزرگ دنياي اسلام همين گروه هاي تكفيري است، ما خيلي از اوقات با مسلمان ها پيوند نداشتيم و افكاري تكفيري با برداشت نادرست از آيات جهاد از مصر به عربستان آمد كه ما در مقابل آن كاري نكرديم در صورتي كه مي‌ توانستيم از حج بيشترين بهره را ببريم.

استاد درس خارج حوزه علميه قم ابراز داشت: اگر ما شعارهاي اول انقلاب را داشتيم و آيات جهاد را درست معنا مي‌ كرديم همين افرادي كه امروز در سوريه و عراق و كشورهاي مختلف شيعه كشي به راه انداختند با يهوديان و صهيونيست ها مباره مي كردند.

حج زمينه آشنايي مسلمانان با تفكرات يكديگر است

وي با اشاره به اين كه حج غير از اين كه عبادت بسيار بزرگي است زمينه آشنايي با تفكرات مسلمانان جهان است، ابراز كرد: ما مي‌ توانيم بفهميم مثلا منطقه خاورميانه يا غرب آسيا يا اندونزي و مالزي آبستن چه مسائلي است و كجاي دنياي اسلام آسيب پذير است.

آيت الله عابدي عنوان كرد: در تاريخ داريم حضرت علي(ع) زماني كه در كوفه حاكم بودند، در كنار دروازه هاي شهر مأموراني براي آمار گيري قرار داده بودند تا وضعيت دنياي اسلام را درك كنند كه اين سيره براي امروز ما نيز الگو است؛ ما بايد بدانيم اسرائيل و آمريكا امروز در كدام مناطق اسلام بيشترين حضور دارند و از همين حالا به فكر باشيم.

وي افزود: ترك حج موجب ناآمادگي در برابر جنگي مي‌ شود كه به صورت ناگهاني براي ما پيش آمده است؛ در واقع حج يك كنگره اي است كه مسلمان ها به وسيله آن خطرات آينده را پيش بيني و جلوگيري مي‌ كنند.

استاد درس خارج حوزه علميه قم در پايان با تأكيد بر اين كه بايد به حج به عنوان يك واجب بين المللي توجه كنيم، ابراز اميداوري كرد كه مسلمانان ايران و ساير بلاد اسلامي با حضور گسترده خود در اين كنگره عظيم بتوانند روز به روز بيشتر با نقشه هاي دشمنان به ويژه استكبار جهاني عليه اسلام آشنا شده و براي آنها برنامه ريزي داشته باشند.

يادآور مي‌ شود، در اين نشست كه جمع زيادي از روحانيون حج و عتبات عاليات و همين طور جمعي از پژوهشگران حوزه علميه قم حضور داشتند، جلسه پرسش و پاسخ نيز برقرار بود.