نقش زیارت در تربیت سیاسی زائر

نوشته داوود حسینی (عضو گروه اخلاق و اسرار پژوهشکده حج و زیارت)

منبع: پژوهشنامه حج و زیارت، شماره پنجم، بهار و تابستان 1397

زیارت به معنای قصد کردن کسی و چیزی است و از آغاز اسلام مورد استقبال مسلمانان بوده است. در معارف اسلام برای زیارت پیامبر اکرم(ص)، ائمه معصومین(ع)و امامزادگان فضائل زیادی بیان شده است. ازاین‌رو عالمان و پژوهشگران این عبادت الهی را از ابعاد مختلف مطالعه کرده‌اند.
یکی از ابعاد مهم زیارت، بعد تربیتی و انسان‌سازی فردی و اجتماعی آن است. در منابع روایی شیعه، زیارت معصومین: تجدید عهد با امام و اعلان وفاداری بر عهدی که با او بسته‌اند، شمرده شده است؛ یعنی بعد سیاسی زیارت و نقشی که زیارت در تربیت سیاسی زائر و آماده‌سازی برای حضور در عرصه‌های سیاسی دارد.
این مقاله، با روش کتابخانه‌ای، به بررسی نقش تربیتی زیارت معصومین: در زائر می‌پردازد و با تحلیل داده‌های قرآنی و روایی، گویای این دیدگاه است که زیارت معصومین:، می‌تواند در تربیت سیاسی زائر، یعنی آشنایی او با اهداف سیاسی مزور (مانند امر به معروف و نهی از منکر، مبارزه با ظلم و ستم طاغوت‌ها، شناخت دوستان و دشمنان او و رسیدن به شعور و شور سیاسی) مؤثر باشد.