چاه اعواف

از چاه‌هاي متبرک مدينه و از موقوفات پيامبر (صلی الله علیه و آله)

~~چاه اعواف~~: از چاه‌هاي متبرک مدينه و از موقوفات پيامبر_{(صلی الله علیه و آله)}

چاه اعواف از چاه‌هاي مدينه، واقع در منطقه عوالي^{^[1]} و از موقوفات پيامبر_{(صلی الله علیه و آله)}^{^[2]} است. اين چاه در باغ اعواف^{^[3]}، از هفت باغ مُخيريق يهودي قرار داشت که طبق وصيت او، پس از شهادتش در نبرد احد (سال سوم) به پيامبر_{(صلی الله علیه و آله)} رسيد^{^[4]} و آن حضرت، در سال هفتم هجرت، وقف مسلمانان کرد.^{^[5]} اين در حالي است که منابع شيعي، از وصيت فاطمه_{(علیها السلام)} به علي_{(علیه السلام)}، در خصوص اعواف و ديگر باغ‌هاي مخيريق، ياد کرده‌اند.^{^[6]}

برخي چاه اعواف را از اموال خنافه، از بزرگان يهود و جد ريحانه همسر رسول خدا_{(صلی الله علیه و آله)}^{^[7]} دانسته‌اند.^{^[8]} برخي اعواف را نام واحه‌اي بزرگ^{^[9]} يا نام محله‌اي^{^[10]} در مدينه دانسته‌اند که اين چاه در آن قرار داشت. در گزارشي از ابن شبه (م.262ق.) آمده که رسول خدا کنار چاه اعواف وضو ساخت، آب وضوي آن حضرت بر زمين جاري شد، و آن‌جا درختي روييد.^{^[11]}

سمهودي (م.911ق.) موقعيت اين چاه را ميان تعداد فراوان چاه‌هاي واحه اعواف نامشخص دانسته و تنها چاهي که احتمال مي‌دهد همان چاه اعواف باشد را نيز خشک و بي‌آب معرفي کرده است.^{^[12]} اين در حالي است که ايوب صبري پاشا (م.1290ق.)، در توصيف هفت باغ مخيريق، آن‌گاه که از باغ و چاه اعواف ياد مي‌کند، موقعيت آن را مشخص مي‌داند.^{^[13]} از موقعيت کنوني چاه اطلاعي در دست نيست.

~~منابع~~

اخبار المدينه: محمد بن الحسن ابن زباله (م.199ق.)، به کوشش صلاح عبدالعزيز زين سلامه، مدينه، مرکز بحوث و دراسات المدينه، 1424ق؛ تاريخ المدينة المنوره (اخبار المدينة النبويه): عمر بن شبّه النميري (م.262ق.)، به کوشش فهيم محمد شلتوت، قم، دار الفکر، 1368ش؛ تاريخ مدينة دمشق: علي بن الحسن بن عساکر (م.571ق.)، به کوشش علي شيري، بيروت، دار الفکر، 1415ق؛ تهذيب الاحکام في شرح المقنعة للشيخ المفيد: محمد بن حسن الطوسي (385-460ق.)، به کوشش سيد حسن موسوي خرسان و علي آخوندي، تهران، دار الکتب الاسلاميه، 1365ش. و علي آخوندي، تهران، دار الکتب الاسلاميه، 1365ش؛ عمدة الاخبار: احمد بن عبدالحميد، به کوشش الانصاري، ناشر سيد اسعد طرابزوني؛ الکافي: محمد بن يعقوب کليني (م.329ق.)، به کوشش علي‌اکبر غفاري، تهران، دار الکتب الاسلاميه، 1375ش؛ المعالم الاثيره: محمد محمد حسن شراب، بيروت، دار القلم، 1411ق؛ المغازي: محمد بن عمر الواقدي (م.207ق.)، به کوشش مارسدن جونس، بيروت، مؤسسة الاعلمي، 1409ق؛ من لايحضره الفقيه: محمد بن علي بن بابويه (شيخ صدوق) (311-381ق.)، تحقيق و تصحيح علي‌اکبر غفاري، قم، دفتر انتشارات اسلامي، چاپ دوم، 1404ق؛ موسوعة مرآة الحرمين الشريفين: ايوب صبري باشا (م.1290ق.)، القاهره، دار الآفاق العربيه، 1424ق؛ وفاء الوفاء باخبار دارالمصطفي: علي بن عبدالله السمهودي (م.911ق.)، به کوشش محمد محيي‌الدين عبدالحميد، بيروت، دار الکتب العلميه، 2006م.

[1]. وفاء الوفاء، ج3، ص124؛ المعالم الاثيره، ص31.

[2]. تاريخ المدينه، ج1، ص159، 175؛ اخبار المدينه، ص212.

[3]. المعالم الاثيره، ص31؛ نک: وفاء الوفاء، ج3، ص150-152.

[4]. المغازي، ج1، ص378؛ تاريخ المدينه، ج1، ص173؛ وفاء الوفاء، ج3، ص154.

[5]. تاريخ المدينه، ج1، ص175؛ وفاء الوفاء، ج3، ص151؛ المعالم الاثيره، ص157.

[6]. الکافي، ج7، ص48؛ من لايحضره الفقيه، ج4، ص244؛ تهذيب، ج9، ص144-145.

[7]. تاريخ مدينة دمشق، ج3، ص184.

[8]. وفاء الوفاء، ج13، ص124.

[9]. وفاء الوفاء، ج3، ص154.

[10]. عمدة الاخبار، ص207.

[11]. تاريخ المدينه، ج1، ص159.

[12]. وفاء الوفاء، ج3، ص124.