پرداختن به تاریخ اسلام و جغرافیای اماکن تاریخی عصر نبوت در حجاز، از آن رو که مراکز مقدس مسلمانان در آن قرار دارد، بسیار حائز اهمیت است. هرساله میلیونها نفر از سراسر جهان، به قصد انجام مناسک حج و عمره مفرده، و نیز زیارت مرقد مطهر نبوی، به حرمین شریفین رهسپار می شوند. افزون بر کعبه معظمه و مرقد نبوی، آثار تاریخی بسیاری در دو شهر مکه مکرمه و مدینه منوره وجود دارد که میراث فرهنگی مسلمانان محسوب می شود و آشنایی با آنها برای مسلمانان، به ویژه زائران، درخور اهمیت است.
کتاب پیش رو، حاصل تحقیقات و مطالعات گسترده جناب آقای دکتر اصغر قائدان است که با تکیه بر منابع مهم، أعم از سیره ای، تاریخی، جغرافیایی، روایی، تراجم نگاری و...، به تأليف آن اقدام کرده است. بخش نخست کتاب، به معرفی شبه جزیره عربستان، در بستر جغرافیا و تاریخ، از آغاز تا اسلام، اختصاص یافته و از پراکندگی جغرافیایی ادیان و اعتقادات در جزيرة العرب، اقوام عرب، محدوده جغرافیای حرم، ميقاتها، مشاعر مقدسه، جغرافیا، آثار مکه و حوادث مهم آنها سخن گفته شده است؛ بخش دوم کتاب، شامل تاریخ و جغرافیای عصر بعثت است. همچنین در این بخش، از موقعیت و جغرافیای تاریخی یثرب سخن گفته شده و آثار تاریخی دوره اسلامی در مدینه منوره، که مهم ترین آن مسجد نبوی است، معرفی شده است. از امتیازهای کتاب، وجود نقشه و تصاویر متعدد از موقعیتهای اماکن و آثار مقدس این سرزمین است.