صورت تلگراف امین السلطان

• صورت تلگراف امین‌السلطان به تبریز مبنی بر کنترل شدید قرنطینه‌ها با توجه به خبر وقوع وبای شدید در جده و مکه و تلف شدن بسیاری از حجاج
• این سند صورت تلگراف امین السلطان(1274 -1325ق.) صدراعظم ناصرالدین‌شاه قاجار در اواخر ذی‌الحجه سال 1310ق. به امیرنظام پیشکار و والی آذربایجان ارسال شده تا با توجه به خبر وقوع وبای شدید در مکه، در مرزها و سرحدات سختگیری بیشتری اعمال کرده و اجازه عبور بدون حضور در قرنطینه به کسی داده نشود. در متن سند تاکید شده است که به دیگر مرزهای زمینی و دریایی ورودی حجاج در ولایات کرمانشاه، خوزستان و بوشهر نیز این دستور ابلاغ شده است. در ادامه از والی درخواست شده تا گزارش اقدامات خود در این مورد را به مرکز اطلاع دهد.
• این سند از اسناد تاریخی خریداری شده توسط سازمان اسناد ملی است و اصل سند به شماره 21614/296 در آرشیو ملی موجود می‌باشد.
• بر روی این سند یک برگی که با خط نستعلیق نگاشته شده، تاریخ 23 ذی‌الحجه ثبت شده اما سال آن ذکر نشده اما با توجه به نام امین‌السلطان در پای سند و وبای شدیدی که از آن خبر داده احتمالا مربوط به حج سال 1310ق. می‌باشد. گزارش مفصلی از وقوع این بیماری و وضعیت و تلفات حجاج در این سال در سفرنامه حاجی سلیم تکابی که در این سال عازم سفر حج شده، موجود است.(پنجاه سفرنامه حج قاجاری، به‌کوشش رسول جعفریان، تهران، نشر علم، 1389، ج6، صص103-127)