اولین پیش نشست همایش «کشورهای مغرب اسلامی حج و حرمین شریفین» با حضور تعدادی از اندیشمندان داخلی و خارجی در محل پژوهشکده حج و زیارت برگزار شد.
در این نشست که به همت پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و پژوهشکده حج و زیارت برگزار شد، اساتید دانشگاه های الجزائر دکتر عمار طالبی، دکتر نورالدین بولحیه، دکترمحمد کبیر و دکتر محوی رابح، همچنین اعضای پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت از جمله مدیر پژوهشکده دکتر حمید مطهری، دکتر رزاقی، دکتر ذاکری و دکتر اسفندیاری به همراه رئیس پژوهشکده حج و زیارت دکتر علی اکبر ضیایی و تعدادی از پژوهشگران این پژوهشکده حضور داشتند.
در آغاز این نشست دبیر همایش دکتر محمدسعید نجاتی ضمن خیرمقدم به میهمانان، همایش «کشورهای مغرب اسلامی حج و حرمین شریفین» را چهارمین حلقه از سلسله همایشهای «مسلمانان جهان و حج و حرمین» دانست که حلقههای سابق شامل «مسلمانان هند و حج و حرمین»، «مسلمانان عراق و حج و حرمین»، «مسلمانان افغانستان و حج و حرمین» در این پژوهشکده برگزار شده است. پس از بیان محورهای علمی همایش میهمانان به بیان نظرات خود پرداختند.
دکتر عمار طالبی با تشکر از رئیس پژوهشکده حج و زیارت، وجود این پژوهشکده را برای حفظ آثار حرمین ضروری دانست و وحدت اسلامی میان مسلمانان جهان را بسیار با اهمیت دانست که اختلافات آنان در فروع نباید، مانع دست یابی به وحدت شود.
دکتر علی اکبر ضیایی ضمن تشکر و خیر مقدم به میهمانان خود با نقل جمله ای معروف از دانشمندی لیبیایی که وحدت را متوقف بر سه مرحله معرفت و شناخت و تعارف شناخت متقابل و اعتراف (پذیرفتن طرف مقابل) خوانده بود، این نشست را مقدمه ای برای شناخت متقابل دانست و اهمیت و گستردگی میراث غرب اسلامی را که مصطلحی دقیق تر از مغرب عربی است، انگیزه این همایش دانست.
دکتر الطالبی نیز با اشاره به بکارگیری اصطلاح مغرب عربی با رویکرد ناسیونالیسم اصطلاح مغرب اسلامی را مناسب تر و البته شامل کشورهای بیشتری از موضوع همایش دانست. همچنین با اشاره به سفر پیاده و دریایی اهالی مغرب به حرمین، به مشکلات سفر حج برای مسلمانان این منطقه اشاره کرد که در مواردی باعث فتوای علمای این ناحیه به سقوط حج می شده است.
در ادامه دکتر نورالدین بو لحیه با اشاره به گنجینه علمی و ادبی کشور موریتانی درباره حج و حرمین و تعصبی که این کشور در به شمار رفتن در زمره کشورهای اسلامی دارد، شمول کنفرانس نسبت به موریتانی را ضروری ارزیابی کرد.
دکتر محوی رابح از دیگر شرکت کنندگان در این نشست با اشاره به جایگاه اشعار و مدایح نبوی در شعر مغرب اسلامی، به ویژه در مراسم سماع و آوازهای صوفیان، موضوع اهتمام طرق صوفیه به زیارت و مدایح آنان درباره رسول الله را موضوعی درخور توجه در این همایش دانست.
دکتر محمدکبیر، اندیشمند دیگری که در انی نشست شرکت کرده بود، با اشاره به آداب و رسومی که در این کشورها برای حج وجود دارد، اهتمام به آسیب های حج از جمله مسئله صدور وهابیت با تبلیغاتی که ازسوی مبلغان وهابی به صورت شفاهی یا با کتب و نشریات ارسالی آنان به حج شده مورد توجه قرار داد و تصریح کرد که این اعتقاد بسیار صحیح است که بدون آزادی حرمین از زیر یوغ آل سعود فلسطین آزاد نخواهد شد، وی با اشاره به فراوانی تعداد عمره گزاران الجزائری اثر تبلیغی وهابیت را که به واسطه حجگزاری این تعداد در ساحت فرهنگی الجزایر وجود دارد بسیار دانست.
دکتر نور الدین نیز با اشاره به گسترش فعالیت های وهابیت در الجزایر و سیطره این موج در میان جوانان الجزایری خطر صدور وهابیت و نفوذ آنان را در جوامع مذهبی الجزایری که به مدد پول و تلاش سعودی صورت می گیرد بسیار زیاد دانست.وی همچنین روی کارآمدن جریان های معارض وهابیت که تندروی را در جانب گریز از ظواهر شریعت و تعبد عملی به شریعت بکار می برند خطر دیگری د انست.
در حاشیه این نشست میهمانان ارجمند از کتابخانه و مرکز اسناد پژوهشکده حج و زیارت و موزه حج که در ساختمان نمایندگی ولی فقیه در حج و زیارت مستقر است بازدید کردند.