پژوهشی فقهی پیرامون نماز مسافر در اماکن چهارگانه

يكي از مطالبي كه ذهن زائران اماكن زيارتي چهارگانه (مكه و مسجدالحرام؛ مدينه و مسجدالنبي (ص)؛ كوفه و مسجد كوفه؛ كربلا و حرم حسيني)را مشغول مي‌كند، پاسخ به اين پرسش است كه آيا نماز مسافري كه قصد اقامت ده روز نكرده، شكسته است يا تمام؟ و بر فرض تخيير، محدوده آن كجاست؟ نويسنده در اين كتاب به تبيين حكم و موضوع اين مسأله پرداخته و با جمع‌آوري اقوال و ادله ‏فقها به بررسي و جمع‌بندي تفصيلي آن همت گمارده است.‏

بر اساس پژوهش نويسنده، مشهور فقهاي متأخر، به تخيير مسافر در اين اماكن بين قصر و اتمام، حكم داده‌اند؛ البته اين حكم مخالف‌هايي هم دارد و اين اختلاف‌نظرها و آراء، تنها منحصر به حكمِ مسئله نيست؛ زيرا در فرض قبول حكم تخيير مسافر بين شكسته يا تمام‌خواندن نماز، در محدوده و موضوع آن نيز فتاواي فقها مختلف است. نويسنده با توجه به اين كه در اين مسئله از اولياي دين روايات متعدد و به‌ظاهر متعارض و با مدلول‌هاي مختلف، رسيده است و همين امر سبب تعدد آرا و اقوال در حكم و موضوع اين مسئله شده، شايسته ديده است بخشي را به تبيين اصل حكمِ تخيير با نگاهي به اقوال و ادله هركدام و جمع‌بندي فقها دراين‌باره اختصاص دهد.

بر اساس اين پژوهش با نگاهي به ادله و روايات، مشخص مي شود كه محدوده اين اماكن در روايات به گونه‌هاي مختلفي بيان شده است، مثل «حرمين شريفين»، «مكه و مدينه»، «مسجدالحرام و مسجدالنبي(ص)»، «كوفه و مسجد كوفه»، «حرم‌الحسين(ع) و عند قبرالحسين(ع) و حائر» و به تبع آن اقوال و احتمالات بيان‌شده از سوي فقها مختلف است؛ بنابراين در بخش بعدي از كتاب، با قبول «حكم به تخيير يا تعيّن تمام در اماكن اربعه» به تبيين موضوع حكم و بيان مراد از اماكن چهارگانه و محدوده آن پرداخته و مسائل آن بررسي و تبيين مي‌شود.