محمد حقی (دانشآموخته حوزه علمیه، دکتری مدرسی انقلاب اسلامی و پژوهشگر پژوهشگاه بینالمللی المصطفی(ص)
کتاب "مجموعه مقالات همایش بینالمللی حج و دیپلماسی"(قم، پژوهشکده حج و زیارت، 1399)، صفحه 61 تا 91
یکی از مشکلات امت اسلامی تفرقه و اختلافات است که باعث ضعف و عقبماندگی و دیگر مشکلات جهان اسلام گردیده است. این در حالی است که تعالیم اسلام بر اتحاد مسلمانان تأکید داشته و یکی از راهکارهای حل مشکلات امت اسلامی، همگرایی و پرهیز از اختلافات است. حج به عنوان یک فریضه دینی از ظرفیتهای زیادی برای تحقق همگرایی و انسجام امت اسلامی برخوردار است.
مقاله حاضر به دنبال پاسخگویی به این پرسش میباشد که حج چه نقش و ظرفیتی در راستای تحقق همگرایی امت اسلامی دارد؟ فرضیه مقاله این گزاره است که فریضه حج با توجه به دارا بودن ظرفیتهای متعددی از جمله ابعاد سیاسی اجتماعی، وحدتگرایی، آگاهیبخشی و اطلاع از مشکلات جهان اسلام میتواند در مسئله همگرایی امت اسلام نقش و تاثیرات تعیین کنندهای داشته باشد که بایستی حاکمان و نخبگان جهان اسلام از این ظرفیتها استفاده نمایند. در مقاله حاضر جهت تبیین بحث از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده و مباحث ارائه شده با محوریت اندیشههای امام خمینی و مقام معظم رهبری بوده است.
واژگان کلیدی: دیپلماسی، حج، امت اسلامی، وحدت، همگرایی.