نشست علمی «سیر تاریخی ردیه‌نویسی بر اندیشه‌های محمد بن عبدالوهاب» برگزار شد

نشست علمی «سیر تاریخی ردیه‌نویسی بر اندیشه‌های محمد بن عبدالوهاب»، به عنوان ششمین نشست علمی واحد احیای میراث پژوهشکده حج و زیارت، صبح روز شنبه (15 آبان) به صورت آنلاین و حضوری در سالن نشست‌های پژوهشکده برگزار شد.

ارائه‌دهنده این نشست، آقای دکتر محمدحسین رفیعی، دانش‌آموخته دکتری تاریخ اسلام و پژوهشگر متخصص تاریخ وهابیت است که نگارش و ترجمه مقالات متعددی از ایشان در این زمینه منتشر شده است.

دکتر رفیعی در آغاز با ارائه مقدمه‌ای درباره زندگی و زمانه محمد بن عبدالوهاب، به تشریح دو دیدگاه عمده موجود در زمینه ماهیت دعوت و اندیشه‌های دینی وی و بررسی و نقد ضعف‌های هر یک از دو دیدگاه پرداخت.

او سپس به تبارشناسی ردیه‌نویسی بر ابن‌عبدالوهاب پرداخت و نخستین و قوی‌ترین نسل از این ردیه‌ها را، آنهایی که در زیستگاه وی در نجد و محیط پیرامون آن نگاشته شده بود، به ویژه کتاب «الصواعق الالهیة فی الرد علی الوهابیة» تألیف برادرش سلیمان بن عبدالوهاب، به شمار آورد.

رفیعی در ادامه‌ی تبارشناسی ردیه‌نویسی‌ها بر اندیشه‌های ابن‌عبدالوهاب، نسل دوم آنها را ردیه‌های نگاشته شده پس از سقوط دولت اول سعودی، و نسل سوم آنها را ردیه‌های نگاشته شده پس از تأسیس دولت سوم سعودی به شمار آورد.

دکتر رفیعی در پایان مباحث خود، با تأکید بر اینکه نخستین و جدّی‌ترین مخالفت‌ها با ابن‌عبدالوهاب در فضای درون مذهبی حنبلیان و در منطقه نجد ـ محل ظهور وی ـ صورت گرفته بود، ماهیت دعوت وی را یک دعوت سیاسی در راستای ایجاد نظم جدیدی سرزمین نجد و متحد کردن قبایل آن دانست.

بخش قابل توجهی از زمان نشست، به پرسش‌ها و نقدهای حاضران بر نظریه سخنران نشست و پاسخ‌های وی به این سؤال‌ها و نقدها اختصاص یافت.