ویژگی‌های عصر امام عسکری(ع)

نوشته: جواد محدثی

فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره 24، پاییز 1394

یکی از حساس‌ترین دوره‌های تاریخ اسلام، عصر امام حسن عسکری (علیه‌السلام) است که هم از نظر مسائل فکری، اعتقادی و سیاسی، هم به لحاظ وجود فرقه‌ها و گرایش‌های گوناگون و هم از دیدگاه تاریخی، دوره‌ای خاص به شمار می‌رود. در این دوران، فرقه‌ها و مکاتب انحرافی- یکی پس از دیگری- با هدف گمراه کردن مسلمانان، سر بر می‌آوردند و امام با روشنگری‌های خود در برابر انحرافاتی چون جعل حدیث و روایت و شبهه‌افکنی درباره قرآن می‌ایستاد و به تبیین عقاید حقّه و راستین می‌پرداخت.

با وجود عمر کوتاه امام، احادیث فراوان و یک کتاب تفسیر به ایشان منسوب است که گویای جایگاه علمی والای حضرت است.

امام عسکری(ع) در عصر خود، «مرجع علمی» و «پشتوانه فکری» شیعه به شمار می‌رفت و با اینکه بیشتر دوران امامت خود را در زندان به سر برد، برای ارتباط با شیعیان از نمایندگانی کمک می‌گرفت. این بهره‌گیری از شیوه «نظام وکلایی»، شیعیان را برای غیبت حضرت مهدی (عج) آماده می‌کرد.

این نوشتار ضمن تبیین ویژگی‌های گوناگون عصر امام حسن عسکری (ع) و جایگاه علمی و مذهبی ایشان، دلایل سختگیری خلفا بر حضرت وشیوه هدایت شیعیان در این دوران را شرح داد است.