شبهه: سيماي ظاهري و اخلاقي حضرت فاطمه (علیها السلام)

شبهه: سيماي ظاهري و اخلاقي حضرت فاطمه _{(علیها السلام)}

متأسفانه احاديث جعلي در منابع روايي باعث شده است که مستشرقان بر اساس آن، کينه‌توزانه درباره اهل بيت پيامبر _{(صلی الله علیه و آله)} سخن بگويند. امثال «اميل دورمنگام» درباره حضرت فاطمه _{(علیها السلام)} مي‌گويند: «فاطمه، ترشروي بود، کمتر از رقيه (همسر عثمان) زيبايي، و کمتر از زينب (همسر ابوالعاص) هوش و ذکاوت داشت...».[1]

پاسخ به شبهه

سخنان «اميل دورمنگام» با آيات و روايات و سنت پيامبر _{(صلی الله علیه و آله)} منافات دارد؛ زيرا در روايات، حضرت فاطمه _{(علیها السلام)} به «حوراي انسيه‌اي» که پيامبر _{(صلی الله علیه و آله)} از او بوي بهشت استشمام مي‌کردند،[2] يا به «حوراء آدمية لم تحض و لم تطمث»[3]، «دخترم فاطمه حوريه آدمي است که هيچگاه حيض نشد و هيچگاه ناپاک نگرديد» توصيف شده است و صفت حوراي انسيه و آدميه، به کسي اطلاق مي‌شود که هم داراي حُسن ظاهري و هم حسن خُلق است؛ زيرا بهشت، جايي است که جز زيبايي چيز ديگري در آن نيست. همچنين حضرت فاطمه _{(علیها السلام)} به «هي الزهرة»[4] توصيف شده که به معناي ستاره درخشان است.

مادر انس بن مالک، حضرت فاطمه _{(علیها السلام)} را چنين توصيف مي‌کند:

کانَتْ کَأَنَّها الْقَمَرُ لَيْلَةَ الْبَدْرِ أَوِ الشَّمْسُ کفِرَتْ‏ غَمَاماً أَوْ خَرَجَتْ مِنَ السَّحَابِ وَ کانَتْ بَيْضَاءَ بَضَّة.[5]

مانند ماهي در شب چهارده يا خورشيدي پوشيده به ابر بود که وقتي از ابر خارج مي‌شد، چهره‌اي سپيد آميخته به قرمزي داشت.

امام صادق _{(علیه السلام)} نيز در وصف چهره حضرت فاطمه _{(علیها السلام)} مي‌فرمايد:

کانَتْ مِنْ أَحْسَنِ النَّاسِ وَجْهاً کأَنَّ وَجْنَتَيْهَا وَرْدَتَانِ‏ صَلَّى اللهُ عَلَيْهَا وَ عَلَى أَبِيهَا وَ بَعْلِهَا وَ وُلْدِهَا الطَّاهِرِينَ.[6]

از همه مردم زيباتر بود و گويي دو گونه‏اش دو گل شکفته بود. درود خدا بر او و شوهر و فرزندان پاکش!

همچنين پيامبر _{(صلی الله علیه و آله)} درباره حضرت فاطمه _{(علیها السلام)} فرمود:

اگر نيکي بخواهد به صورت شکل خاصي در بيايد، به شکل حضرت فاطمه _{(علیها السلام)} در مي‌آمد؛ بلکه حضرت فاطمه _{(علیها السلام)} از نيکي بالاتر است. همانا فاطمه، دختر من، بهترين فرد روي زمين از حيث ظاهري و شرافت و کرامت است.^[7]

عايشه هم در وصف حضرت فاطمه _{(علیها السلام)} مي‌گويد: «هيچ‌کس را نديدم در رفتار و گفتار و حُسن سيرت و متانت، چه در حال ايستاده يا نشسته، شبيه‏تر از فاطمه _{(علیها السلام)} به رسول‌اللّه باشد».^[8]

قرآن در مورد پيامبر _{(صلی الله علیه و آله)} مي‌فرمايد: (إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ).^[9]حال کسي که در خُلق و خوي شبيه پيامبر _{(صلی الله علیه و آله)} باشد، قطعاً از اخلاق نيکو برخوردار است؛ زيرا پيامبر _{(صلی الله علیه و آله)} به خُلق نيکو معروف بودند.

«اميل دورمنگام»، در ذکاوت و هوش حضرت فاطمه _{(علیها السلام)} ترديد ايجاد کرده؛ درحالي‌که در مورد ذکاوت حضرت فاطمه _{(علیها السلام)} چنين وارد شده است: «فلمّا حَمَلَتْ‌ بفاطمة کانت فاطمة تُحَدِّثُها من بطنها و تُصَبّرُها»؛ «زماني که حضرت خديجه_٣ حضرت فاطمه را باردار شدند، از داخل شکمش با او صحبت مي‌کرد و او را سفارش به صبر مي‌کرد»[10]؛ همچنين بيان خطبه حضرت فاطمه _{(علیها السلام)} پس از وفات پيامبر _{(صلی الله علیه و آله)} در مسجد مدينه در دفاع از حق ولايت و غصب فدک، نشان‌دهنده مقام بلند علمي ايشان است که هم از حيث سياسي زيرکانه است و هم از لحاظ معارف ديني داراي مضامين بسيار بلندي است. حضرت فاطمه _{(علیها السلام)}، مرجع علمي صحابه بود؛ زيرا مواردي در کتب روايي ذکر شده است که زنان و مردان سؤالات ديني خود را از حضرت فاطمه _{(علیها السلام)} مي‌پرسيدند.[11] علامه سيدجعفر مرتضي عاملي مي‌نويسد:

تأکيدهاي مکرر و مداوم پيامبر اکرم_٩ در گفتار و رفتار، به علاوه مقام و موقعيت حضرت زهرا _{(علیها السلام)}، سبب شد تا ايشان مورد مراجعه مردم باشند و از درجه و موقعيت خاصي برخوردار گردند؛ چنان‌که منزل ايشان پايگاه و پناهگاهي براي کسان زيادي بود که به آنجا رفت‌وآمد مي‌کردند. علاوه بر زنان همسايه، ديگر بانوان مدينه نيز به آن حضرت مراجعه مي‌کردند و به منزلش رفت‌وآمد داشتند.[12]

همچنين حضرت فاطمه _{(علیها السلام)} داراي مقام دريافت اخبار غيبي از ملائکه الهي بود.[13]

اينها ممکن نيست از عهده فردي عادي بر آيد؛ بلکه فردي مي‌تواند صاحب مرجعيت علمي باشد و از عالم غيب خبر دهد که از هوش و ذکاوت فوق‌العاده‌اي برخوردار باشد.

[1]. اميني، الغدير، ج3، ص31-32، به نقل از: اميل دورمنگام، حياة محمد، ترجمه محمد عادل زعيتر.

[2]. شيخ صدوق، الامالي، ص461؛ شيخ صدوق، علل الشرايع، ج1، ص184؛ خطيب بغدادي، تاريخ بغداد، ج5، ص293؛ عياشي، تفسير العياشي، ج2، ص212.

[3]. ابن حجر هيتمي، صواعق المحرقة، ج2، ص469؛ اميني،‌ الغدير، ج3، ص33، به نقل از: صبان، اسعاف الراغبين، ص172؛ خطيب بغدادي، تاريخ بغداد، ج12، ص328.

[4]. صفوري، نزهة المجالس، ج2، ص431؛ طوسي، الامالي، ص517.

[5]. طبري آملي، دلائل الامامة، ص151؛ ابن شهرآشوب، مناقب آل ابي‌طالب، ج3، ص356؛ مجلسي، بحارالانوار، ج43، ص6.

[6]. کليني، الکافي، ج8 ص165.

[7]. ابن شاذان، مائة منقبة من مناقب اميرالمؤمنين و الأئمة، ص136؛ اخطب خوارزم، مقتل الحسين، ج1، ص60.

[8]. ترمذي، سنن الترمذي، ج5 ص700؛ ابن حبان، صحيح ابن حبان، ص1857.

[9]. قلم: 4.

[10]. امالي صدوق، ص593؛ مناقب آل ابي‌طالب، ج3، ص340؛ محب‌الدين طبري، ذخائر العقبي، ج1، ص45؛ ابن حمزه طوسي، الثاقب في المناقب آل ابي‌طالب، ص285.

[11]. حر عاملي، وسايل الشيعة، ج20، ص67؛ مجلسي، بحار الانوار، ج2، ص3 و 8 و ج43، ص8؛ طبري آملي، دلائل الامامة، ص65.

[12]. عاملي، مأساة الزهراء شبهات و ردوده، ص53.

[13]. طبري آملي، دلائل الامامة، ص80-81 و 105-106.