گزارشهایي که از خاطرات حجگزاران و دست اندرکاران حج باقی مانده به گوشههايی از فعالیتها و خدمات علما و روحانیون در قبل از حج، حین حج و در حرمین شریفین اشاره دارند.
حضور بعضی روحانیون فرهیخته و توانا در امور حج، انجام حج را برای حجگزاران آسان، شیرین و در ذهن آنان ماندگار میسازد. یکی از روحانیون بزرگواری که در مسیر حج به عنوان روحانی کاروان، رابط، و سخنران در هتلهای مکه و مدینه نقش مؤثر و ماندگاری داشته، حضرت آیت الله حسین گرایلی (1400-1322) از علمای بزرگ مشهد مقدس است. اثر پیشرو با عنوان مبلغ فقيه و پرتلاش بيان خاطرات ایشان از دورانی است که در خدمت ضیوف الرحمان بودند. همچنين شامل دیدگاه حضرت حجت الاسلام و المسلمین نواب، نماینده محترم ولی فقیه در امور حج و زیارت و بعضی از افرادی است که با اخلاق و منش و شیوههای مدیریتی و تربیتی ایشان آشنايي داشتند.
کتاب "مبلغ فقيه و پرتلاش: آيتالله حاج شيخ حسين گرايلي" در گروه اخلاق و اسرار پژوهشکده حج و زیارت تهیه و تدوین شده و به همت نشر مشعر در خرداد ماه 1401 در 82 صفحه و در قطع رقعی منتشر شده است.