مبلغ فقیه و پرتلاش: آیت‌الله حاج شیخ حسین گرایلی

گزارش‌هایي که از خاطرات حج‌گزاران و دست اندرکاران حج باقی مانده به گوشه‌هايی از فعالیت‌ها و خدمات علما و روحانیون در قبل از حج، حین حج و در حرمین شریفین اشاره دارند.

حضور بعضی روحانیون فرهیخته و توانا در امور حج، انجام حج را برای حج‌گزاران آسان، شیرین و در ذهن آنان ماندگار می‌سازد. یکی از روحانیون بزرگواری که در مسیر حج به عنوان روحانی کاروان، رابط، و سخنران در هتل‌های مکه و مدینه نقش مؤثر و ماندگاری داشته، حضرت آیت الله حسین گرایلی (۱۴۰۰-۱۳۲۲) از علمای بزرگ مشهد مقدس است. اثر پیش‌رو با عنوان مبلغ فقيه و پرتلاش بيان خاطرات ایشان از دورانی است که در خدمت ضیوف الرحمان بودند. همچنين شامل دیدگاه حضرت حجت الاسلام و المسلمین نواب، نماینده محترم ولی فقیه در امور حج و زیارت و بعضی از افرادی است که با اخلاق و منش و شیوه‌های مدیریتی و تربیتی ایشان آشنايي داشتند.