شبهه: ازدواج با محارم

شبهه اول: ازدواج با محارم

نویسنده وهابی مدعی است که غلات شیعه مانند مجوسیان با محارم خود ازدواج می‌کنند.[1]

پاسخ شبهه

1. نویسنده وهابی ادعا دارد که غلات شیعه چنین عملی را انجام می‌دهند؛ پس این مسئله هیچ ربطی به شیعه ناب اثناعشری که مبرا از اعمال غلات هستند، ندارد. بزرگان اسلام، غالیان را كافر می‌دانند. شیخ صدوق در اعتقادات خود می‌نویسد:

اعتقاد ما درباره غالیان این است كه آنان كافر به خدایند و بدتر
از یهود و نصارا، مجوس و قدریه، گروهی از معتزله هستند كه معتقدند هر انسانی خالق اعمالش است و كفر و معاصی به تقدیر
خدا نیست.[2]

از سوی دیگر، ائمه _{(علیهم السلام)}، با شدت تمام با پدیده غلو و غالیان مخالفت نموده‌اند. در این باره، احادیث بسیاری از آنان روایت شده است. علامه مجلسی حدود یكصد حدیث را در «بحارالانوار» روایت كرده است. نمونه‌هایی از آنها را در اینجا نقل میكنیم:

الف) امام صادق _{(علیه السلام)} فرمود: «احْذَروا على شَبابِكم الغُلاةَ لا یفسِدوهُم فَانَّ الغُلاةَ شرُّ خلق الله، یصغِّرون عظمة الله ویدَّعون الربوبیة لعباد الله ...».[3]

ب) نزد امام صادق _{(علیه السلام)} از غالیان سخن به میان آمد؛ حضرت فرمود: «از هرگونه هم‌نشینی با آنان بپرهیزید». و در جای دیگر فرمود: «لعنت خدا بر كسی باد كه ما را پیامبر بداند».[4]

ج) امام رضا _{(علیه السلام)} فرمود:

غالیان، كافر و قائلان به تفویض مشركند. هركس با آنان هم‌نشینی كند و با آنان پیمان زناشویی بندد، یا آنان را امین بداند و سخن آنها را تصدیق و تأیید كند، از ولایت خدا و ولایت رسول خدا _{(صلی الله علیه و آله)} و ولایت اهل بیت _{(علیهم السلام)} بیرون می‌رود.[5]

این روایات و ده‏ها نمونه دیگر به خوبی بیانگر مخالفت شدید ائمه‏ _{(علیهم السلام)} با غالیان می‌باشد؛ همان‌گونه كه دانشمندان و متكلمان امامیه نیز غالیان را كافر و مشرك دانسته و از آنان تبری جسته‏اند.

با وجود این تصریحات، جای بسی شگفتی و تأسف است كه گاهی از سوی افرادی مغرض یا ناآگاه، شیعه امامیه به غلو در مورد ائمه معصوم _{(علیهم السلام)} متهم می‌گردد. گاهی این اتهام از آنجا ناشی می‌شود كه به حقیقت غلو توجه نشده و در نتیجه، برخی از اعتقادات شیعیان درباره پیشوایان معصوم _{(علیهم السلام)} مانند اعتقاد به عصمت آنان، داشتن كرامت و اعجاز و عالم بودن به امور غیبی با اذن و مشیت الهی، غلو در حق آنان به شمار آمده است.

2. اثبات چنین حکمی در میان مجوسیان، خود اول کلام است؛ زیرا در آیین مجوس رسم ازدواج با محارم پذیرفته نشده[6] و تنها در میان برخی از شاهان و سردمداران، به ویژه برخی از شاهان ساسانی رواج یافت[7] و مشکل است روش عده اندکی را که به دین نیز توجهی نداشته‌اند، ملاک کلی و قطعی پنداشت.

3. ممنوعیت ازدواج با محارم، در بسیاری از ملل وجود دارد و علل گوناگونی برای آن گفته می‌شود. اسلام که خاتم و کامل ادیان بوده و قوانین و مقررات آن مطابق با فطرت است، برای رعایت بهداشت، سلامتی نسل و نیرومندی بدن، نه‌تنها معاشرت و آمیزش زنان و مردان را محدود کرده، بلکه عده‌ای از آنان را از وصال همدیگر محروم ابدی نموده است. ازاین‌رو حرمت ازدواج با محارم، یکی از مسلّمات فقه پویای شیعه است. به یقین خداوند حکیم، مصالحی برای این کار در نظر داشته است. دلیل این حکم، آیه 23 سوره نساء است. در این آیه خداوند می‌فرماید:

(حُرِّمَتْ عَلَیکُمْ أُمَّهاتُکُمْ وَ بَناتُکُمْ وَ أَخَواتُکُمْ وَ عَمَّاتُکُمْ وَ خالاتُکُمْ وَ بَناتُ الْأَخِ وَ بَناتُ الْأُخْتِ وَ أُمَّهاتُکُمُ اللاَّتی أَرْضَعْنَکُمْ وَ أَخَواتُکُمْ مِنَ الرَّضاعَةِ وَ أُمَّهاتُ نِسائِکُمْ وَ رَبائِبُکُمُ اللاَّتی فی حُجُورِکُمْ مِنْ نِسائِکُمُ اللاَّتی دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَإِنْ لَمْ تَکُونُوا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلا جُناحَ عَلَیکُمْ وَ حَلائِلُ أَبْنائِکُمُ الَّذینَ مِنْ أَصْلابِکُمْ وَ أَنْ تَجْمَعُوا بَینَ الْأُخْتَینِ إِلاَّ ما قَدْ سَلَفَ إِنَّ اللَّهَ کانَ غَفُوراً رَحیما)

در این آیه، خداوند ازدواج با مادر، خواهر، عمه، خاله، دختر خواهر، دختر برادر و... را بر مردان حرام نموده است. در فقه شیعه، فراوان به این مطلب پرداخته شده است.

الف) ازدواج با محارم، حرام است. از زنان: مادر، دختر، خواهر، خاله، عمّه، دختر خواهر و دختر برادر و همین‌طور به پایین (دختر فرزند خواهر یا دختر فرزند برادر...)، و از مردان: پدر، پسر، برادر، دایی، عمو، پسر خواهر و پسر برادر و همین‌طور به پایین (پسر فرزند برادر یا پسر فرزند خواهر...).[8]

2. قرآن كریم به صراحت می‌فرماید: «زنان پدران، مادر، دختر، خواهر و خاله و دختر خاله، مادر رضاعی خواهر رضاعی، مادر زن، ربائب و... برای انسان محرم هستند».[9] كه برخی به دلیل نسب، برخی به دلیل رضاع و برخی به خاطر دامادی از محارم انسان شمرده می‌شوند و در رابطه با زناشوئی و ازدواج، انسان نمی‌تواند با آنها ازدواج كند. [10]

ج) محارم جمع «محرم»، یعنی کسانی که به دلیل خویشاوندی، هرگز نمی‌توانند با یکدیگر ازدواج کنند. قرابتی که موجب محرومیت می‌شود، سه گونه است: نسبی، رضاعی و سببی.[11]

[1]. رسالة فی الرد علی الرافضه، ص46.

[2]. الاعتقادات فی دین الامامیه، شیخ صدوق، ص97.

[3]. بحارالانوار، ج25، ص265.

[4]. همان، ص296.

[5]. همان، ص273.

[6]. آیین‌های مغان (آموزه‌ها و مراسم و باورهای بنیادی)، ص19.

[7]. ایران در زمان ساسانیان، ص347.

[8]. جواهر الکلام، محمدحسن نجفی، ج۲۹، صص۲۳۷ و ۲۴۱.

[9]. نساء: 23.

[10]. جامع المقاصد، محقق كركی، ج12، ص187.

[11]. تحریر الوسیله، امام خمینی، ج2، ص262.