انتشار فهرست قرآن‌های چاپ سنگی موزه پژوهشکده حج و زیارت

موزه پژوهشکده حج و زيارت، در طبقه سوم ساختمان شماره 2 بعثه مقام معظم رهبرى در شهر مقدس قم واقع است. بيشتر آثار اين موزه به همّت جناب حجت‌الاسلام‌ والمسلمين سيدعلى قاضى‌عسکر، نماينده پيشين ولى‌فقيه در امور حج و زيارت، گردآوری شده است.

اين موزه شامل هدايا، تابلوهاى خطاطى و نقاشى، فرش‌هاى دست‌بافت و يک ماکت مدينه منوره است. از ويژگى‌هاى اين موزه، وجود گنجينه ارزشمندى از قرآن‌هاى خطى، چاپ سنگى و چاپ جديد نفيس است که گاه برخى از آنها منحصربفرد است يا تنها دو يا سه نسخه مشابه آنها وجود دارد. بى‌ترديد مجموعه قرآن‌هاى چاپ سنگى اين موزه، از منظر مطالعه تاريخ چاپ قرآن در ايران بسيار اهميت دارد.

کتاب «فهرست قرآن‌های چاپ سنگی موزه پژوهشکده حج و زیارت»، اطلاعات نسخه‌شناسی 42 جلد قرآن چاپ سنگی، گراور و افست است که در این موزه نگه‌داری می‌شود. این قرآن‌ها در کشورهای مختلفی چون ایران، هند و عثمانی چاپ و منتشر شده و هر کدام سرگذشتی خاص دارند. این کتاب را می‌توان نخستین فهرست مستقل از قرآن‌های چاپ سنگی در موزه‌ها، کتابخانه‌ها و مجموعه‌های خصوصی ایران دانست.

عمده قرآن‌های فهرست شده در این مجموعه با تکنیک چاپ سنگی منتشر شده است و از همین رو در عنوان کتاب نیز عبارت چاپ سنگی بر دیگر تکنیک‌های چاپ ترجیح داده شده است.

قدیمی‌ترین قرآن موجود در این مجموعه سال 1258 قمری در تبریز چاپ و منتشر شده که تقریبا 9 سال بعد از چاپ اولین کتاب چاپ سنگی بوده است.

از میان این 42 جلد، تعداد 27 مجلد در ایران و مابقی در مصر، هند، استانبول و لاهور چاپ شده و همچنین هفت مجلد نیز دارای ترجمه فارسی است.

کتاب «فهرست قرآن‌های چاپ سنگی موزه پژوهشکده حج و زیارت» به کوشش آقای مجید جلیسه و به همت واحد احیای میراث پژوهشکده حج و زیارت در شهریور ماه 1401 توسط نشر مشعر در 222 صفحه و در قطع وزیری منتشر شده است.