در ابتدای این نشست حجتالاسلام و المسلمین نواب با گرامیداشت یاد شهدای مقاومت بویژه حجتالاسلام والمسلمین شهید سید حسن نصرالله به اشتیاق وصفناشدنی مردم ایران به زیارت اماکن مقدسه پرداخت و گفت: میلیونها نفر از مردم کشورمان هر سال به زیارت اماکن مقدسه مشرف میشوند که ظرفیت مهمی برای کشورمان است. وی افزود: قریب به ۹۰۰هزار نفر در صف تشرف به حج تمتع و نزدیک به شش میلیون نفر در انتظار سفر عمره هستند. این فرایند سفرهای زیارتی نیازمند تاملات جامعهشناختی دقیق است و ما از صاحبنظران جامعهشناسی که اشراف خوبی هم به جوانب دینی و انجام مناسک دارند دعوت میکنیم از منظر تخصصی جامعهشناختی به بررسی ظرفیتها و آسیبهای احتمالی آن بپردازند.
حجتالاسلام والمسلمین نواب افزود: در سفرهای زیارتی حج و عمره روحانی کاروان در دو بازه زمانی یک ماه و ده روز با سلایق مختلفی از زائران مواجه است. مطالعات جامعهشناختی برای برقراری ارتباط و ایجاد پل ارتباطی و همچنین بررسی آسیبهای احتمالی، کمک بزرگی به مجموعه بعثه مقام معظم رهبری است که امیدواریم در نشستهای تخصصی با اساتید جامعه شناسی به این نتایج دست یابیم. وی خاطرنشان کرد: خوشبختانه مجموعه بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج وزیارت تلاش کردهاست فرایندهای مختلف فرهنگی و اجرائی را بررسی و آسیبشناسی کند و در سالهای اخیر شاهد ارتقاء فرهنگی در سطوح مختلف بعثه و سازمان حج است.نماینده ولیفقیه در امور حج وزیارت با اشاره به جامعهی یک و نیم میلیون نفری مرتبط با امور حج و زیارت، از تمامی صاحبنظران فرهنگی و اجتماعی دعوت کرد نظرات و راهکارهای ارتقاء سطح تعاملات و همچنین سیاستگذاریهای فرهنگی را به پژوهشکده حج و زیارت منتقل کنند.
در این نشست حجت الاسلام والمسلمین دکتر پارسانیا عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و ریاست دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم با تقدیر از برگزاری این جلسه گفت: خوشبختانه ظرفیت بالایی در زمینه مطالعات علوم اجتماعی با اشراف دقیق به ابعاد دینی و فرهنگی را شاهد هستیم و این دو امر، مکمل خوبی برای بررسی زمینههای اجتماعی رویدادهای دینی هستند. وی به وجود خلأ در تحلیل مناسک دینی از منظر اجتماعی و جامعهشناختی اشاره کرد و گفت: رشتهی سیاستگذاری فرهنگی و همچنین انجمن بینالمللی دانش مسلمین ظرفیت بالایی برای بررسی ریشهها و مسائل اجتماعی گردشگری دینی و زیارتی را دارد.
در ادامه این نشست ۱۰ نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاههای مختلف در رشتههای جامعهشناختی که سابقه تشرف یا همکاری با بعثه مقام معظم رهبری را داشتند به بیان نظرات و دیدگاههای خود پرداختند. این افراد بازتعریف گردشگری مذهبی و زیارت و نسبت آن با یکدیگر، ضرورت تعریف عقبه نظری «جامعه شناسی زیارت» با نگاه کلان به نیازهای جهان اسلام، بهرهگیری از رشته سیاستگزاری فرهنگی و انجمن بینالمللی دانش مسلمین در امور مطالعاتی نظری حج و زیارت، بررسی آسیبشناسانه «مناسکگرایی» با عنایت به اهداف عالی ترسیم شده برای حج در دین اسلام و تعریف مسئلهی حج در قالب یک فرایند بلند مدت و محدود نبودن به زمان خاص زیارت اشاره کردند.