در جهـان پیچیـده و بـه هـم پیوسـته امـروز، دیپلماسـی بـه عنـوان ابـزاری کلیدی برای تعاملات بین المللی، نقش بی بدیلی در تقریب ملتها و تمدنها ایفا میکند. در میان انواع دیپلماسی اعم از سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگـی و ....، دیپلماسـی فرهنگـی بـه مثابه پلـی نامرئی، قلبها و اندیشـهها را بـه هـم پیونـد میزنـد و گفتگـوی اصیـل و پایـدار را ممکـن میسـازد و بـه عنـوان ابـزاری قدرتمنـد بـرای ایجـاد تفاهـم و همـکاری میـان ملتهـا و فرهنگهـای مختلـف مطـرح میشـود. دیپلماسـی فرهنگـی نـه تنهـا بـه عنوان یـک شـیوه ارتباطـی، بلکـه بـه عنـوان راهـکاری بـرای تقویـت صلـح، امنیـت و همکاریهـای بینالمللـی شـناخته میشـود. در ایـن عرصـه، حـج بـه عنـوان یکـی از باشـکوهترین و اثرگذارتریـن مناسـک دینـی جهـان اسلام، فراتـر از یـک عبـادت فـردی، ظرفیتـی بینظیـر بـرای تعاملات فرهنگی و دیپلماتیـک دارد. کتـاب «دیپلماسـی فرهنگی حج» میکوشـد تـا با واکاوی ابعـاد گوناگون این پدیـده معنوی-سیاسـی، نقـش آن را در تقریـب مذاهـب اسلامی، گفتگـوی ادیان، و گسـترش صلح و همزیسـتی مسـالمتآمیز بررسـی کند.
پژوهش حاضر به بررسـی نقش و کارکردهای حج در تقویت هویت فرهنگی مسـلمانان، کاهش تعارضـات قومـی و مذهبـی، و ایجـاد وحـدت و انسـجام میـان امـت اسلامی میپـردازد. نویسـنده در ایـن اثـر تلاش کـرده اسـت تـا بـا بررسـی ابعـاد مختلـف حـج، از جملـه ابعـاد فرهنگـی، اجتماعـی و سیاسـی بـه ایـن سـوال پاسـخ دهـد کـه چگونـه میتـوان از مناسـک حـج بـه عنـوان ابـزاری بـرای دیپلماسـی فرهنگـی بهـره بـرد و چگونـه ایـن مراسـم میتوانـد به تقویت هویت اسلامی و ایجاد صلح و امنیـت در جهـان کمـک کنـد.
ضمـن تشـکر از محقـق ارجمنـد جنـاب حجـة الاسلام والمسـلمین آقـای هـادی صـادق زاده و ارزیابـان اثـر جنـاب حجـة الاسلام والمسـلمین آقـایان حجـت اله بیـات و آقایـان دکتـر علـی اکبـر فهیمـی و دکتر محمـد حقی اسـت ایـن اثـر نـه تنهـا بـه عنـوان منبعی پژوهشـی بـرای دانشـجویان و محققان رشـتههای علـوم انسـانی، بلکـه به مثابه مرجعی راهگشـا برای سیاسـتگذاران، دیپلماتهـا و فعـالان فرهنگـی مفیـد واقـع شـود.
حـج تنهـا یـک سـفر روحانـی نیسـت، بلکه فرصتی اسـتثنایی برای سـاختن جهانی اسـت که در آن، گفتگو بر تنـش، و همدلـی بـر بیاعتمـادی چیـره گـردد.