تاريخ : 1392/09/14 | کد : 7166 |
مرآة الحرمين: سفرنامه مكه
ايوب صبريپاشا (درگذشت ۱۸۹۰)، ترجمه عبدالرسول منشي، به كوشش جمشيد كيانفر، تهران، دفتر نشر ميراث مكتوب، چاپ ۱، ۱۳۸۲، ۵۱۸ص، وزيري.
گزارش ديدنيها و شنيدنيها در سفر حج كه بيانگر مسائل و احكام حج و تاريخ تحولات مكه و مدينه است. نويسنده كتاب، ايوب صبري پاشا از فضلا و صاحب منصبان دولت عثماني است. وي زماني اميرالامراء و در پايان عمر رئيس اداره حسابداري دريايي (محاسبات دايره بحريه) عثماني بود. كتاب مرآه الحرمين در پنج جلد درباره تاريخ مكه و مدينه، به زبان تركي عثماني تاليف شده است. اما تنها دو جلد آنكه مشتمل بر تاريخ مكه است در سال ۱۳۰۸ هـ ق به اهتمام ميرزا عبدالرسول منشي، از مترجمان دارالترجمه ناصري، به فارسي برگردانده شده است. كتاب حاضر تصحيح دو جلد ترجمه فارسي كتاب است. كتاب از سه وجهه (بخش) تشكيل شده است. وجهه اول حاوي اين مطالب است: موقعيت جغرافيايي مكه، وضعيت بناهاي معظم آنجا، شكل خانههاي اهالي مكه، آب و هوا، گياهان خواص دارويي يا مضرات آنها، بيماريهاي رايج در حجاز، چگونگي ساخت كعبه، فضايل كعبه، چگونگي و ويژگيهاي زندگي مردم در مكه. مطالب اين بخش با روايات مختلف همراه است. در وجهه دوم با استناد به روايات و منابع متعدد از تاريخچه تأسيس و ساخت اوليه كعبه و تغييرات بازسازيهاي آن در طول تاريخ سخن رفته است. وجهه سوم درباره گسترش و توسعه حرم مطهر كعبه در مرحله نخست است.