تاريخ : 1392/11/24 | کد : 8800 |
هشتاد و ششمين شماره فصلنامه كلام اسلامي منتشر شد
هشتاد و ششمين شماره فصلنامه علمي ـ پژوهشي كلام اسلامي سال بيست و دوم ويژه تابستان 1392به صاحب‌امتيازي حضرت آيت‌الله سبحاني و مدير مسؤولي علي رباني گلپايگاني منتشر شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري رسا، هشتاد و ششمين شماره فصلنامه علمي ـ پژوهشي كلام اسلامي در بردارنده مقالاتي با عناوين زير منتشر شده است:
سلفي گري ديرينه و نوين
پاسخ به شبهات وهابيان بر روايات عثمان بن حنيف در خصوص توسل
مصداق يابي صديق و بررسي روايات اهل سنت در اين رابطه
بررسي تطبيقي نظريه سلطنت نفس در انديشه محقق نائيني، محقق خوئي و شهيد صدر
تحول و تكامل در معرفت
اسلام و مدرنيته
«نقد نظريه معنويت گرايي منهاي دين
سلفي گري ديرينه و نوين
حضرت آيت‌الله جعفر سبحاني
عليرضا سبحاني
چكيده: اين مقاله به تبيين معناي صحيح قرن و سلف پرداخته و در ضمن آن به برخي از شبهات ابن تيميه و پيروان او پاسخ گفته است. مقصود از قرن در اصطلاح قرآن، جمعي از انسان‌ها هستند كه در شرائط خاصي از نظر دين يا فرهنگ و يا سياست زندگي كرده و با هم قدر مشتركي دارند. بر اين اساس مقصود پيامبراكرم صلي‌الله‌عليه‌وآله از قرن در حديث خيرالقرون نيز عصري است كه اسلام در آن طلوع و گسترش يافت. ابن‌تيميه و پيروان او، با اخذ معناي جديد قرن (به معناي صدسال) ملاك حق و باطل را رفتار و گفتار مسلمين صدر اسلام دانسته و براي اعصار پس از آن حجيتي قائل نيستند. اين در حالي است كه اولا معناي قرن در اصطلاح قرآن مقيد به زمان خاصي نيست. ثانيا مسلمين صدر اسلام داراي مشرب‌ها و روش‌هاي مختلفي بودند كه نمي‌توان به همه آنها مراجعه نمود.
پاسخ به شبهات وهابيان بر روايات عثمان بن حنيف در خصوص توسل
محسن عبدالملكي
مهدي فرمانيان آراني
چكيده: عثمان بن حنيف از جمله اصحاب پيامبر اكرم صلي‌الله‌عليه‌وآله است كه دو روايت با موضوع توسل را نقل نموده است. اين دو روايت از جهت رجالي خالي از اشكال است. از جهت درايي و دلالي نيز بر جواز و وقوع سه نوع توسل دلالت مي‌كند: توسل به دعاي پيامبراكرم صلي‌الله‌عليه‌وآله در زمان حيات و پس از حيات حضرتش، توسل به ذات پيامبر اكرم صلي‌الله‌عليه‌وآله در زمان حيات و پس از حيات آن حضرت و توسل به جاه و مقام پيامبراكرم صلي‌الله‌عليه‌وآله در زمان حيات و پس از حيات ايشان. وهابيان در ميان موارد مذكور تنها توسل به دعاي آن حضرت در زمان حيات ايشان را جايز دانسته، ساير موارد را نامشروع و بدعت مي‌دانند. بر اين اساس آنها تلاش كرده‌اند با طرح شبهات رجالي و دلالي درباره اين دو روايت، آنها را مخدوش نموده و راه استفاده را بر مخالفان عقيده خود ببندند. اين مقاله در صدد است با نقد و بررسي اين شبهات، صحت سند و دلالت اين هر دو روايت را اثبات نمايد.
مصداق يابي صديق و بررسي روايات اهل سنت در اين رابطه
حامد دژآباد
چكيده: عنوان صدّيق و بحث پيرامون مصداق آن، از جمله مباحث پرچالشي است كه از قرون اوليه ميان دانشمندان فريقين وجود داشته و در كتب تفسيري و كلامي نيز راه يافته است. به نظر مي‌رسد علت اختلاف در تعيين مصداق صدّيق روايات گوناگوني است كه در منابع فريقين وجود دارد.اهل سنت، ابوبكر را مصداق آن دانسته و با همين باور، نتايج بسياري در راستاي اثبات فضايل براي او گرفته‌اند. اهميت اين موضوع به اندازه‌اي است كه برخي از متكلمان و مفسران اهل سنت، همچون فخر رازي و قرطبي، از اين طريق صحت خلافت ابوبكر را مطرح كرده و در همين رابطه به آياتي از قرآن نيز استناد مي‌كنند. اين مقاله ادله روايي فريقين را مورد بررسي قرار داده است. حاصل اينكه روايات مورد ادعاي اهل سنت ـ حتي بر مبناي منابع رجالي خودشان ـ ضعيف و غيرقابل استناد است.
بررسي تطبيقي نظريه سلطنت نفس در انديشه محقق نائيني، محقق خوئي و شهيد صدر
محمدعلي اسماعيلي
چكيده: مسأله تنافي قاعده ضرورت سابق با اختيار و نيز مسأله غير ارادي بودن اراده جزو بحث‌هاي مهم در مسأله جبر و اختيار مي‌باشند. فلاسفه در تبيين اين دو مسأله راه‌حل‌هايي ارائه نموده‌اند. برخي از اصوليين متأخر همچون محقق نائيني، محقق خوئي و شهيد صدر با ناكافي دانستن راه حل فلاسفه، نفي اختيار را لازمه ديدگاه فلاسفه دانسته و در مسير حل مسأله جبر و اختيار ديدگاه جديدي ارائه نموده‌اند كه با نام نظريه طلب يا نظريه سلطنت نفس مشهور است. اين نظريه نارسائي‌هاي فراواني دارد كه در اين نوشتار مورد نقد و بررسي قرار گرفته است.
تحول و تكامل در معرفت
فضل الله روزبهي
چكيده: صور ذهني به جهت تجرد و ثبات خود، تغيير يا تكامل نمي‌پذيرند و امر صدق و كذب تصديقات و گزاره‌ها بين وجود و عدم داير است، يعني صادق‌تر يا كاذب‌تر بودن تصديقات معنا ندارد. تصديق بديهيات و ضروريات از تحول در امانند، هرچند فهم بهتر آنها ميسر شود. از طرف ديگر، نظريات تغيير پذيرند، هر چند يقينيات منطقي از جهت منطقي استوارند. فهم بهتر ـ به معناي تحول كيفي فهم ـ نيز، امكان‌پذير است كه با تكامل نفس پديد مي‌آِيد. نفس انساني با تهذيب دروني و اتحاد با معلومات خويش تكامل مي‌يابد و هرگونه تغيير يا تكاملي تنها در نفوس بشري واقع مي‌شوند.
اسلام و مدرنيته
عبدالحسين خسروپناه
چكيده: مدرنيته، ويژگي دنياي جديد است كه از غرب آغاز و تا شرق دامن گستراند. پرسش مهم اين است كه گوهر مدرنيته چيست و آيا با اسلام قابل جمع است؟ گوهر مدرنيته از نظر دكارت، ابژكتيويته و از نظر كانت سوبژكتيويته است. ابژكتيويته و سوبژكتيويته در فلسفه دكارت و كانت به معناي اصالت دادن به فاعل شناساي انساني است، انساني كه هستي موجودات ديگر، حتي خدا و وحي توسط او تعيين مي‌گردد. اين گوهر، ممكن است به شناخت و اثبات خدا برسد يا نسبت بدان، شك ورزد و يا اينكه آن را انكار كند و در هر سه حال، فاعل شناساي الهي كه به چيستي عالم و آدم بپردازد و از چگونگي تغيير آنها سخن بگويد، در پارادايم مدرنيته پذيرفته نيست. اين مطلب نه تنها در مدرنيسم، بلكه در پست مدرنيسم نيز ساري و جاري است. همه دستاوردهاي عصر مدرن، اعم از فلسفه، دانش، تكنولوژي و صنعت، سياست، امنيت، معنويت، سلامت، هنر و معماري، رسانه و ارتباطات و...، جملگي از عقلانيت خودبنياد و نفساني انساني سرچشمه گرفته است. اسلام با اينكه عقلانيت مستقل از وحي را مي‌پذيرد، لكن با سوبژكتيويته مخالف است و بر فاعل شناساي الهي تأكيد مي‌ورزد. اين مخالفت به معناي مخالفت با همه دستاوردهاي عصر مدرن نيست. عقلانيت اسلامي به متدينان كمك مي‌كند تا با رويكرد انتقادي و گزينشي به دستاوردهاي مدرن بپردازند.
نقد نظريه معنويت گرايي منهاي دين
مسلم محمدي
صفر نصيريان
چكيده: در معنويت‌گرايي منهاي دين، آموزه‌هاي دين و مسائل اخلاقي آن چون ريشه در احساسات و ايمان دارند، اثبات‌پذير نيستند، بنابراين به هيچ وجه قابليت عقلاني‌شدن را ندارند. در مقابل آموزه‌هاي معنويت‌گرا چون ريشه در تجربه دارند، اثبات‌پذيرند و قابليت عقلاني شدن را دارند. اين رويكرد با اين نگاه شكل گرفته كه دينداري اگر تعبد نداشته باشد، دينداري نيست و معنويت اگر متعبدانه باشد، معنويت نيست. اين نوع نگاه به معنويت و انحصار آن در تجربه، از يك سو قلمرو عقلانيت را تضييق كرده و از سوي ديگر تجربه‌هاي غيرعقلاني را نيز داخل در تعريف عقلانيت كرده است، كه اين نگاه جامع و مانع‌بودن تعريف عقلانيت را مخدوش خواهد نمود. علاوه اينكه اين نگاه و طرز تلقي از معنويت، چون تحت تأثير مباني مدرنيته، از جمله شك‌گرايي و نسبيت‌گرايي در دين شكل گرفته است، به هيچ وجه ثبات اخلاقي و اعتقادي را برنمي‌تابد. با تبيين درست عقلانيت، اخلاق ديني داخل در مقوله معنويت و اخلاقيات تجربي غيرمستند به عقل، خارج از اين مقوله خواهند بود.
شايان ذكر است، هشتاد و ششمين شماره فصلنامه علمي ـ پژوهشي كلام اسلامي، سال بيست و دوم ويژه تابستان 1392به صاحب‌امتيازي حضرت آيت‌الله سبحاني و مدير مسؤولي علي رباني گلپايگاني در 168صفحه و با قيمت 1500 تومان منتشر شده است.
تــــازه هــــا پـــربـــازدیـــدهــــا- چهارده نقاشي زيبا از مكه و مدينه از نسخه اي خطي در كتابخانه برلين
- گزارشي از پايان نامه هاي در حال انجام درباره «حج» و ابعاد آن در واحدهاي دانشگاه آزاد اسلامي
- شماره هفدهم مجله فرهنگ زيارت منتشر شد
- پايان نامه «مباني فقهي عمليات استشهادي و انتحاري از ديدگاه شيعه و وهابيت» در پرديس تهران دانشگاه قرآن و حديث بررسي شد
- كتاب بشارت هاي پيامبران گذشته به ظهور پيامبر اسلام منتشر شد
- مقالاتي كه انديشمندان ايراني با محوريت «حج» مينويسند
قم، خيابان 75 متری عمار یاسر، خیابان شهید آیت الّله قدوسی، ساختمان حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، طبقه پنجم
پست الکترونیک: info@hzrc.ac.ir
تلفن تماس: 37186 - 025
نمابر: 37769994 - 025
كد پستی: 3719158489
پست الکترونیک: info@hzrc.ac.ir
تلفن تماس: 37186 - 025
نمابر: 37769994 - 025
كد پستی: 3719158489
دسـتـرسـی سـریـع
پـیـونـدهــای مـرتـبـط
