قتادة بن نعمان

قتادة بن نعمان، برادر ابوسعيد خدري از طرف مادر و از طايفه خزرج است. او اهل مدينه بوده و از انصار محسوب مي‌گردد. قتاده همراه اهل مدينه، در عقبه، خدمت پيامبر_{(صلی الله علیه و آله)} رسيد و مفتخر به پذيرش اسلام شد. در جنگ‌هاي فراواني در كنار آن حضرت بود؛ مانند بدر، اُحُد، خندق، حنين، تبوك و جنگ‌هاي ديگري كه پيامبر_{(صلی الله علیه و آله)} در آنها حضور داشت.

در فتح مكه همراه پيامبر_{(صلی الله علیه و آله)} بود و پرچم بني‌ظفر را در دست داشت و در ميان ياران آن حضرت، از تيراندازان به نام و معروف محسوب مي‌شد.

«در جنگ اُحد تيري به چشمش اصابت كرد وآن را از حدقه بيرون آورد و برگونه‌اش آويخت. در همان حال، خدمت پيامبر_{(صلی الله علیه و آله)} آمده و گفت: «اي پيامبر گرامي، تازه با زني ازدواج كرده‌ام كه او را زياد دوست مي‌دارم، مي‌ترسم اگر مرا در اين حال ببيند، علاقه‌اش را از من ببرد. پيامبر با دستان مباركش چشم او را در جايش گذاشت و اين‌گونه دعا كرد: «اللهمّ اكسها جمالاً»؛ «خدايا! او را زيبا گردان!» در اثر دعاي پيامبر، چشم قتاده از اول بهتر و زيباتر شد و بر بينايي‌اش افزون گشت و هرگز مريض نشد».[1]

قتاده، روايتگر صادق

قتادة بن نعمان انصاري خزرجي، از راويان صادق پيامبر_{(صلی الله علیه و آله)} است كه روايات فراواني در سلسله روات شيعه و اهل سنت از او نقل گرديده و معلوم است كه در حفظ كلام رسول الله_{(صلی الله علیه و آله)} اصرار بليغي داشت.

از جمله روايات نقل شده از او، روايت زير است كه به عنوان نمونه به آن اشاره مي‌كنيم:

عن قتادة بن نعمان بن زيد قال: قال رسول الله_{(صلی الله علیه و آله)}: «نزل عليّ جبريل بأحسن ما كان يأتيني صورة فقال: إن السلام يقرئك السلام يا محمد ويقول: إنّي أوحيت إلی الدنيا أن تمرري وتنكدي وتضيقي وتشدّدي علی أوليائي حتّی يحبو لقائي وتوسّعي وتسهّلي وطيبي لأعدائي حتّی يكرهوا لقائي فإنّي جعلتها سجناً لأوليائي وجنّة لأعدائي... رواه الطبراني و... .[2]

قتادة بن نعمان بن زيد روايت كرده كه پيامبر خدا_{(صلی الله علیه و آله)} فرمود: جبرئيل با زيباترين صورت به نزدم آمد و گفت: اي محمد! خداي متعال به تو سلام مي‌رساند و مي‌فرمايد: وحي كردم به دنيا كه سخت بگير و در فشار قرار ده و در تنگنا بگذار اوليا و دوستانم را تا اينكه در جست‌وجوي ديدار من و درخواست وسعت و آساني از ناحيه من باشند و بر دشمنانم آسان گير تا اينكه ديدار مرا ناخوش دارند؛ زيرا كه من دنيا را زندان اولياي خود و بهشت دشمنانم قرار دادم.

اين روايت را طبراني وديگران هم روايت كرده‌اند.

اجابت آخرين دعوت

قتادة بن نعمان، بعد از پيامبر_{(صلی الله علیه و آله)} در مدينه مرارت‌هاي زيادي را شاهد بود و همه را تحمل كرد و هرگز در ايمانش خللي ايجاد نگرديد.

قتاده در سال ٢٣ هجرت، در ۶۵ سالگي از دنيا رفت. عمر، بر جنازه او نماز گزارد و در قبرستان بقيع مدفون گرديد و در جوار رحمت حق آرميد.[3]

[1]. ابن عبدالبر، الاستيعاب، ج3، ص1276.

[2]. مجمع الزوائد ومنبع الفوائد، نورالدين علي بن ابي‌بكر الهيثمي، ج١٠، ص289، دارالكتب العلمية، بيروت، بي‌تا.

[3]. اسدالغابه، ج4، ص91.