مسیر جغرافیایی کاروان اسرای اهل بیت (ع) از کوفه تا شام، از موضوعات تاریخی مرتبط با مسئله اربعین حسینی است که درباره آن، میان پژوهشگران اختلاف نظر وجود دارد و هر یک از آنان، یکی از سه مسیر مستقیم (از طریق بادیه شام)، میانی (به موازات رود فرات) و سلطانی را به عنوان مسیرِ کاروان اسرا برگزیده‌اند.

زيارت اربعين حضرت اباعبدالله (ع) ،که در کلام امام حسن عسکری (ع) از نشانههای شيعه خوانده شده، در کتابی معتبر و با سندی معتبر از امام صادق (ع) به ما رسيده است. بررسی بخشهايی از اين زيارتنامه با نگاهی کلامی روشن میکند که موضوعات عقيدتی مطرح شده در آن را میتوان در سه محور بيان کرد:

در روایات متعدد برای دوران ظهور و حکومت جهانی امام مهدی (عج) ویژگی‌های منحصر به فرد و خاصی بیان شده است که وعده الهی و زندگی آرمانی و الهی بشر در آن تحقق خواهد یافت. در مراسم زیارت اربعین سیدالشهداء علیه السلام که در این سال‌ها با شکوهیی وصف ناپذیر در حال برگزاری است،

برخی از درس‌های تربیتی زیارت امام حسین عبارت است از: 1. تقویت آخرت گرایی و ترجيح آخرت بر دنیا؛ ۲. افزایش تمایل به انجام دادن کارهای نیک؛ ٣. افزایش گرایش به فضایل اخلاقی؛ ۴. ایجاد و تقویت انگیزه توبه و بازگشت از گناهان؛ ۵. آموزش اخلاص؛ ۶. حفظ و تقویت روحیه جهاد و شهادت؛ ۷. آموزش مساوات و برابری