در اين مقاله ابتدا به ماجراي تخريب هاي اول بقيع و بازسازي بقيع در فاصله دو تخريب و توصيف حرم ائمه مدفون در بقيع در تعدادي از سفرنامههايی که پيش از تخريب دوم نگاشته شده است، پرداختهايم و پس از مرور تخريب دوم بقيع، واکنش ايران به آن به ويژه نقش خاندان هويدا در آن را بر اساس اسناد تاريخي، بررسي کردهايم. روش اين مقاله نقلي ـ تاريخي و متکي به منابع کتابخانهای است.