نوشته مهدی درگاهی
امروزه از حضور بانوان در قبرستان بقیع و دیگر قبرستانها از حرمین شریفین و سایر مناطق با پشتوانه فقهی ممانعت میشود. هرچند درباره مشروعیت حضور بانوان در قبرستانها و زیارتشان و طرح دیدگاه بزرگان از مذاهب فقهی اهل سنت مقالات فراوانی از جمله خود نویسنده نوشته شده است، تاکنون تحقیقی جامع و متمرکز بر نقد سندی و دلالی مستندات فقهی ممانعت از حضور بانوان در بقیع ـ که به صورت جزوه در اطراف بقیع توزیع میشود و در پرتو آن از نزدیک شدن بانوان به دیوراهای بقیع نیز منع میشود ـ از دیدگاه مذاهب چهارگانه اهل سنت نگاشته نشده است. ازاینرو واکاوی مبانی فقهی این ممانعت مسئلهای است مهم که نیازمند پاسخی درخور است.
واکاوی تکتک این مُستندات حاکی از عدم اعتبار سندی این روایات نزد اهل سنت است و بر فرض پذیرش اعتبار آن، تتبع در کلمات شارحان نامدار حدیث اهل سنت نشان میدهد که گروهی به نسخ این احادیث اشاره کردهاند و گروهی ظهور دلالی روایات را بر حضور و زیارتی میدانند که با اِستلزامات حرام همراه باشد؛ همانطور که ممکن است در سایر اعمال مستحبی، همچون حج مستحبی، نیز چنین باشد. این تحقیق با هدف نقد و بررسی سندی و دلالی مستندات ممانعت از حضور بانوان در بقیع و ارائه راهکار برای حضور آنان در بقیع نگاشته شده است. نیل به این هدف در سایه توصیف و تحلیل آموزههای روایی اهل سنت طبق مبانی آنان در اَخذ و فهم احادیث نبوی(ص) با گردآوری دادههای کتابخانهای میسّر است. نتیجه آن مخدوش بودن مبانی «ممانعت از حضور بانوان در بقیع» و باطل بودن انتساب آن مبانی به سنت نبوّی(ص) و عدم دلالت بر دیدگاه مذکور است.